Filtry piaskowe

     W odróżnieniu do drenażu rozsączającego, gdzie ścieki odprowadzane są bezpośrednio do ziemi, w filtrach piaskowych ścieki po przejściu przez warstwę filtracyjną gruntu, są zbierane systemem perforowanych rur i dalej mogą być odprowadzane bezpośrednio do odbiornika (teren z naturalnym spadkiem) lub do studzienki zbiorczej, skąd są przepompowywane na wyższy poziom i przesyłane do odbiornika lub do dalszej obróbki. 

oczysz8.jpg

Rys. Filtr piaskowy w przekroju (rys. inzynierbudownictwa.pl)

 

Filtry piaskowe są odizolowane od gruntu rodzimego szczelną geomembraną o grubości do 1mm. Według Błażejewskiego  filtry piaskowe można podzielić na:

 – filtry z pionowym przepływem ścieków, wśród których możemy wyróżnić filtry pionowe zakryte i filtry pionowe odkryte z jednorazowym przepływem ścieków oraz wielokrotnym przepływem ścieków (recyrkulacja),

 – filtry piaskowe z poziomym przepływem ścieków.

Filtry piaskowe pionowe stosuje się tam, gdzie grunt jest nieprzepuszczalny (gliniasty) lub mamy do czynienia z większą liczbą użytkowników (czyli tam, gdzie systemy klasyczne: drenaż lub złoże biologiczne są za małe).

 

Skuteczność oczyszczania

 

Ścieki odpływające z filtrów piaskowych są bezbarwne, pozbawione zapachu i można je odprowadzić do środowiska gruntowego, rowu, rzeki lub jeziora. Dane zawarte w poniższej tabeli  świadczą o bardzo wysokiej skuteczności oczyszczania ścieków w filtrach piaskowych o przepływie pionowym. Według danych francuskich podstawowy wskaźnik zanieczyszczenia ścieków, jakim jest BZT5, redukowany jest w 98,7%. Świadczy to o bardzo dobrych warunkach tlenowych panujących w złożu filtracyjnym. Na uwagę zasługuje również znaczna redukcja azotu ogólnego wynosząca 83,8% (Asenizacja indywidualna 1982). Wynika z tego, że w złożu filtracyjnym zachodzą zarówno procesy nitryfikacji, jak i denitryfikacji w lokalnych mikrostrefach.

 

Tabela. Skuteczność oczyszczania na filtrach piaskowych według danych francuskich (żr. Krzysztof Chmielowski, Filtry piaskowe o przepływie pionowym jako II stopień oczyszczania małych ilości ścieków bytowych)

oczysz9.jpg

 

Zasady montażu

 

oczysz11.jpg

Rys. Rzut pionowy filtra piaskowego.

 

oczysz12.jpg

Rys. Przekrój przez filtr. ozn. (1 – grunt rodzimy, 2 – żwirowa warstwa rozprowadzająca – żwir φ 4–15 mm, grubość 20 cm, 3 – układ perforowanych przewodów rozprowadzających, 4 – właściwa warstwa filtracyjna – piasek φ 0,25–1,0 mm, grubość 60 cm, 5 – żwirowa warstwa podtrzymująca – piasek φ 1,0–2,0 mm, grubość 5 cm, 6 – warstwa zbierająca – żwir φ 8–10 mm, grubość 20 cm, 7 – układ perforowanych przewodów zbierających ułożony w dolnej części filtru i obsypany żwirem, 8 – folia z tworzywa sztucznego, 9 – geowłóknina, 10 – studzienka rozdzielcza, 11– studzienka zbiorcza, 12- rury napowietrzające

 

Filtry piaskowe o przepływie pionowym wykonuje się jako złoża filtracyjne lub jako rowy filtracyjne. W pierwszym przypadku wykopuje się grunt rodzimy na całej szerokości filtru i wprowadza się materiał o odpowiednim uziarnieniu, najczęściej piasek lub drobny żwir.

oczysz6.gif

Rys. Fittr gruntowy piaskowy jako rów filtracyjny, przy płytko położonym zwierciadle wody gruntowej, ze studzienką zbiorczą i przepompowaniem ścieków do odbiornika.

oczysz13.jpg

Rys. Filtr gruntowy przy głęboko położonym zwierciadle wody gruntowej ze studzienką chłonną.

 

W przypadku rowów filtracyjnych wykopuje się w gruncie rodzimym rowy o głębokości przesiąkania minimum 60 cm, szerokości 50 cm, które wypełniane są podobnie, jak w przypadku złoża, materiałem o odpowiednich parametrach. Jako wypełnienie złoża filtracyjnego stosuje się najczęściej piasek lub drobny żwir. Nad warstwą rozprowadzającą należy umieścić warstwę gruntu rodzimego w celu izolacji termicznej filtra. Grubość tej warstwy nie powinna być mniejsza niż 0,80 m.

Wytyczne dotyczące uziarnienia warstwy filtracyjnej i wymiarów projektowych filtrów piaskowych podaje Metcalf i Eddy:

– grubość warstwy filtracyjnej 0,6–0,9 m,

 – średnica miarodajna ziaren złoża d10 = 0,5–1,0 mm,

 – współczynnik nierównomierności uziarnienia k < 4,

 – materiał filtracyjny nie może zawierać więcej niż 1% części organicznych,

 – obciążenie hydrauliczne powierzchni qf ≤ 40 dm3/m2d, – obciążenie powierzchni złoża filtracyjnego ładunkiem zanieczyszczeń organicznych Af ≤ 5 g BZT5/m2d

Niemiecka norma DIN 4261 zaleca stosowanie następujących zasad:

 – jednostkowa długość filtru piaskowego równa długości perforowanego przewodu rozprowadzającego nie może być mniejsza od 6 m/m,

– długość filtru piaskowego nie może przekraczać 30 m,

– przewody rozprowadzające i zbierające należy wykonać z rur o średnicy 100 mm,

– grubość warstwy filtracyjnej nie może być mniejsza niż 0,60 m,

– warstwa filtracyjna powinna być wykonana z piasku gruboziarnistego i grubego żwiru,

 – odległość między przewodami rozprowadzającymi nie może być mniejsza niż 1 m.