Powyższa norma europejska posługuje się metodą uproszczonego wymiarowania średnic przewodów w instalacjach wodociągowych w oparciu o jednostki obciążenia LU (Leading Unit), gdzie 1LU oznacza wielkość przepływu rzędu 0,1l/s. Każdemu punktowi czerpalnemu przyporządkowano jednocześnie określona ilość LU zgodnie z tabelą 1.
Tabela 1 Wielkość zużycia wody i jednostki LU dla punktów czerpalnych
| Rodzaj punktu |
QA |
Qmin |
ilość LU |
| l/s | l/s | – | |
| umywalka, bidet, WC spłuczka | 0,1 | 0,1 | 1 |
| zlewozmywak, zwywarka do naczyń, natrysk | 0,2 | 0,15 | 2 |
| zawór spłukujący do pisuaru | 0,3 | 0,15 | 3 |
| bateria wannowa | 0,4 | 0,3 | 4 |
| zawór ogrodowy | 0,5 | 0,4 | 5 |
| zlew przemysłowy w kuchniach z przyłączem DN20 | 0,8 | 0,8 | 8 |
| zawór spłukujący DN20 | 1,5 | 1,0 | 15 |
Projektowanie średnic przewodów polega na wyznaczeniu w oparciu o schemat rysunkowy instalacji, ilości LU, występujących na danej działce projektowej i w oparciu o tabele – dobór średnic. Tabele doboru średnic w normie PN-EN 806-3 są sporządzone osobno dla każdego materiału rur. Jest to związane z odmiennymi średnicami wewnętrznymi przewodów stalowych, miedzianych i tworzywowych, jak też odmienną chropowatością przewodów i związanymi z tym różnicami w wielkości strat ciśnienia. Warto jednocześnie zwrócić uwagę, że norma PN-EN 806-3 przy doborze średnic rur i ustalaniu LU posługuje się pojęciem wody ogólnej w instalacji (łączne zużycie wody ciepłej i zimnej), stąd wielkości przepływu w tabeli 1 różnią się od przyjętych w normie PN-92/B-01706. Inne założenia normy to:
– maksymalna prędkość przepływu w przewodach głównych i rozdzielczych 2m/s, oraz podejściach 4m/s
– maksymalne ciśnienie w sieci 5 bar (za wyjątkiem zaworów ogrodowych i garażowych 10 bar), w punkcie poboru min. 1 bar
Wielkość przepływu w l/s dla całej instalacji można ustalać na podstawie nomogramu 1 zamieszczonego w ww. normie.
Nomogram1 – Obliczeniowy przepływ wody QD w l/s dla standardowej instalacji w odniesieniu do przepływu całkowitego QT . 1- przepływ obliczeniowy , 2- przepływ całkowity w LU, 3- maksymalny pojedynczy przepływ
Tabele doboru średnic przewodów
Tabela 2 Rury stalowe ocynkowane
| max. obciążenie w LU | 6 | 16 | 40 | 160 | 300 | 600 | 1600 |
| największy punkt w LU | 4 | 15 | |||||
| DN [mm] | 15 | 20 | 25 | 32 | 40 | 50 | 65 |
| średnica wewn. [mm] | 16 | 21,6 | 27,2 | 35,9 | 41,8 | 53 | 68,8 |
| max dług. przewodu [m] | 10 | 6 |
Tabela 3 Rury miedziane
| max. obciążenie w LU | 1 | 2 | 3 | 3 | 4 | 6 | 10 | 20 | 50 | 165 | 430 | 1050 | 2100 |
| największy punkt w LU | 2 | 4 | 5 | 8 | |||||||||
| da x s [mm] | 12 x 1,0 | 15 x 1,0 | 18×1 | 22×1 | 28×1,5 | 35×1,5 | 42×1,5 | 54×2 | 76,1×2 | ||||
| średnica wewn. di [mm] | 10 | 13 | 16 | 20 | 25 | 32 | 39 | 50 | 72,1 | ||||
| max dług. przewodu [m] | 20 | 7 | 5 | 15 | 9 | 7 | |||||||
Tabela 4. Rury ze stali nierdzewnej
|
max. obciążenie w LU |
3 |
4 |
6 |
10 |
20 |
50 |
165 |
430 | 1050 | 2100 |
|
największy punkt w LU |
4 |
5 |
8 |
|
|
|||||
|
da x s [mm] |
15×1 |
18×1 |
22×1 |
28×1 |
35×1,5 |
42×1,5 | 54×1,5 | 76,1×2 | ||
|
średnica wewn. [mm] |
13 | 16 | 20 | 25 | 32 | 39 | 50 | 72,1 | ||
|
max dług. przewodu [m] |
15 |
9 |
7 |
|
|
|
|
|||
Tabela 5. Rury PP
|
max. obciążenie w LU |
1 |
2 |
3 |
3 |
4 |
6 |
13 |
30 | 70 | 200 | 540 | 970 |
|
największy punkt w LU |
2 | 4 | 5 | 8 | ||||||||
|
da x s [mm] |
16×2,7 | 20×3,4 | 25×4,2 | 32×5,4 | 40×6,7 | 50×8,4 | 63×10,5 | 75×12,5 | ||||
|
średnica wewn. [mm] |
10,6 | 13,2 | 16,6 | 21,2 | 26,6 | 33,2 | 52 | 60 | ||||
|
max dług. przewodu [m] |
20 | 12 | 8 | 15 | 9 | 7 | ||||||
Tabela 6. Rury PB
|
max. obciążenie w LU |
1 |
2 |
3 |
3 |
4 |
6 |
13 |
25 | 55 | 180 | 500 | 1100 |
|
największy punkt w LU |
2 | 4 |
5 |
8 | ||||||||
|
da x s [mm] |
12×1,3 | 16×1,5 | 20×1,9 | 25×2,3 | 32×3 | 40×3,7 | 50×4,6 | 63×5,8 | ||||
|
średnica wewn. [mm] |
9,4 | 13 | 16,2 | 20,4 | 26 | 32,6 | 40,8 | 51,4 | ||||
|
max dług. przewodu [m] |
20 | 7 | 5 | 15 | 9 | 7 |
|
|||||
Tabela 7 Rury PE-X
|
max. obciążenie w LU |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
8 |
16 |
35 | 100 | 350 | 700 |
|
największy punkt w LU |
|
|
4 |
5 |
8 |
||||||
|
da x s [mm] |
12×1,7 | 16×2,2 | 20×2,8 | 25×3,5 | 32×4,4 | 40×5,5 | 50×6,9 | 63×8,6 | |||
|
średnica wewn. [mm] |
8,4 | 11,6 | 14,4 | 18 | 23,2 | 29 | 36,2 | 45,6 | |||
|
max dług. przewodu [m] |
13 |
4 |
9 |
5 |
4 |
|
|
||||
Tabela 8. Rury PVC-C
|
max. obciążenie w LU |
3 |
4 |
5 |
10 |
20 |
45 |
160 |
420 | 900 |
|
największy punkt w LU |
4 | 5 | 8 | ||||||
|
da x s [mm] |
16×2 | 20×2,3 | 25×2,8 | 32×3,6 | 40×4,5 | 50×5,6 | 63×6,9 | ||
|
średnica wewn. [mm] |
12 | 15,4 | 19,4 | 24,8 | 31 | 38,8 | 49,2 | ||
|
max dług. przewodu [m] |
10 | 6 | 5 | ||||||
Tabela 9. Rury PEX/Al/PE-HD lub PE-MD/Al/PE-HD
|
max. obciążenie w LU |
3 |
4 |
5 |
6 |
10 |
20 |
55 |
180 | 540 | 1300 |
|
największy punkt w LU |
4 | 5 | 5 | 8 | ||||||
|
DN [mm] |
16×2,5/16×2 | 18×2 | 20×2,5 | 26×3 | 32×3 | 40×3,5 | 50×4 | 63×4,5 | ||
|
średnica wewn. [mm] |
11,5/12 | 14 | 15 | 20 | 26 | 33 | 42 | 54 | ||
|
max dług. przewodu [m] |
9 | 5 | 4 | |||||||
Przykład obliczeniowy. Znajdź średnice przewodów wodociągowych dla instalacji wykonanej z rur PEX dla sytuacji jak na rys.
działka 1 – zlewozmywak = 2LU według tabeli 9 16x2mm
działka 2 – zlewozmywak + wanna = 2+4 = 6LU, dobrano średnicę 18x2mm
działka 3 – zlewozmywak + wanna + umywalka = 2+4+1 = 7 LU, dobrano średnicę 20×2,5mm
działka 4 – zlewozmywak + wanna + umywalka + spłuczka WC = 4+2+1+1 +8 = LU, dobrano średnicę 20×2,5mm
działka 5 – 2 węzły = 8×2=16 LU , dobrano średnicę 26x3mm
działka 6 – 3 węzły = 3×8= 24 LU, dobrano średnicę 32x3mm
działka 7 – 4 węzły = 4×8 = 32 LU, dobrano średnicę 32x3mm
działka 8 – 5 węzłów = 5×8=40 LU, dobrano średnicę 32x3mm