Nagrzewnice powietrza

Wstęp

            Nagrzewnice powietrza, to przenośne lub stacjonarne urządzenia grzewcze, mogące pełnić rolę samodzielnego źródła ciepła ogrzewającego jedno bądź kilka wydzielonych pomieszczeń w budynkach. Ich prosta budowa, brak instalacji i wysoka wydajność cieplna powodują, że urządzenia powyższe znajdują coraz większe zastosowanie nie tylko na placach budów, ale także przy ogrzewaniu pomieszczeń inwentarskich, hal sportowych i fabrycznych, szklarni, kościołów etc..
Budowa
            Nagrzewnice powietrza zbudowane są ze stalowego, blaszanego korpusu, wewnątrz którego wyróżnić można sekcję wentylatora, komorę grzewczą, wymiennik ciepła z nawiewnikiem  oraz układ automatycznej regulacji. Nagrzewanie powietrza odbywa się na zasadzie wymiany ciepła (w wymienniku lub bezpośrednio w komorze grzewczej) pomiędzy powietrzem a gorącymi spalinami (lub powietrzem a grzałkami elektrycznymi). Powietrze do spalania zasysane jest w nagrzewnicy najczęściej osobnym przewodem wyposażonym w filtr powietrza, bądź kanałem wyprowadzonym na zewnątrz pomieszczenia.  Zabezpiecza to palnik przed uszkodzeniem, przy zapylonym  pomieszczeniu.
            Nawiew gorącego powietrza może być bezpośredni poprzez kratki nawiewne (z dodatkowa filtracją lub bez), bądź pośredni za pomocą układu kanałów nawiewnych. To ostatnie rozwiązanie wymaga zastosowania nagrzewnicy z króćcem przyłączeniowym i pozwala na ogrzewanie jednym urządzeniem kilku pomieszczeń.
Nagrzewnice mogą znacznie różnić się między sobą, w zależności od typu urządzenia i sposobu jego montażu. Nagrzewnice stacjonarne sytuowane są najczęściej na ścianie pomieszczenia (nagrzewnice ścienne) lub na suficie (nagrzewnice sufitowe). Pierwsze rozwiązanie posiada otwory nawiewne z żaluzjami, nagrzewnice sufitowe mają nawiewniki najczęściej w formie anemostatów. Nagrzewnice mogą być też przenośne lub przewoźne. W tym drugim przypadku posiadają standardowo kółka jezdne.
Z uwagi na sposób działania ww. urządzenia można dalej dzielić na:
–          nagrzewnice elektryczne,
–          nagrzewnice gazowe (na gaz ziemny lub płynny)
–          nagrzewnice olejowe.
 

Nagrzewnice elektryczne

 
            Podgrzewanie powietrza może się tutaj odbywać dwojako, albo na zasadzie wymuszonego przepływu świeżego powietrza przez system grzałek elektrycznych, albo na zasadzie promieniowania cieplnego. Z tego względu nagrzewnice elektryczne można dalej podzielić na:
–          nagrzewnice wentylatorowe, wyposażone w wentylator osiowy o mniejszym sprężu, tym samym  mniejszym zasięgu i wydajnościach, o temperaturze powietrza wylotowego nie przekraczającej 60°C (nagrzewnice mogą mieć tutaj stałą temp. wylotowa lub regulowaną termostatem),
–          „działa” elektryczne,  nagrzewnice w kształcie rury, z wentylatorem promieniowym o większym sprężu, posiadają z reguły wyższą temperaturę wylotowa dochodzącą do 100° i więcej stopni Celsjusza, nadają się do ogrzewania dużych pomieszczeń,
–          promienniki podczerwieni, nagrzewnice bez wentylatora o stałej temperaturze promieniowania, do ogrzewania określonego punktu lub obszaru pomieszczenia.
 

Fot. 1 Nagrzewnice elektryczne 

 
            Wszystkie ww. konstrukcje mogą być zasilane prądem o napięciu 230 lub 400V. Moce nagrzewnic elektrycznych wahają się od 1 kW do kilkuset kW. 
 

Rys. 1 Schematy nagrzewnic elektrycznych. Od lewej: nagrzewnica wentylatorowa, „działo” elektryczne, nagrzewnica promiennikowa. (Rys. THERMOBILE)

 
Zaletą  rozwiązania jest całkowity brak spalin, tym samym możliwość pracy w pomieszczeniach o stałym pobycie ludzi, bez konieczności wykonywania wentylacji lub przewodów spalinowych. Zastosowanie dzięki temu jest bardzo szerokie, od ogrzewania małych pomieszczeń magazynowych, garaży, warsztatów, po budynki gospodarcze, jak: obory, suszarnie, szklarnie, kościoły, świetlice, itp. Nagrzewnice elektryczne są całkowicie ekologiczne, nie powodują podczas ogrzewania wydzielania CO2, ani węglowodorów. Mogą być więc stosowane także w zakładach przetwórstwa żywności, w pomieszczeniach o kontrolowanym poziomie dwutlenku węgla.
 

Nagrzewnice gazowe

 
            Produkowane są w szerokim zakresie mocy i wydajności strumienia powietrza. Wyposażone są w palniki atmosferyczne lub nadmuchowe o mocy regulowanej w sposób skokowy  lub płynny.  Budowa palnika przystosowana jest zwykle do spalania różnych rodzajów gazu (po wymianie dysz), np. gazu ziemnego GZ35, GZ41,5 czy GZ50, jak i gazu płynnego (propanu-butanu lub propanu technicznego).

Fot. 3 Nagrzewnica gazowa bez odprowadzania spalin  (schemat) u dołu przykładowe rozwiązanie zasilane z butli.

 
             Nagrzewnice gazowe wymagają doprowadzania powietrza do spalania jak i odprowadzania spalin. Konstrukcje stacjonarne mają zwykle gotowe króćce do przyłączenia kanałów spalinowych i wentylacyjnych. Nagrzewnice przenośne małych mocy mogą pobierać powietrze do spalania, jak i odprowadzać spaliny bezpośrednio do pomieszczenia. Należy umożliwić w tym wypadku dopływ świeżego powietrza z zewnątrz, np. przez otwarcie okna. Spaliny z konstrukcji przewoźnych dużych mocy, można odprowadzać na zewnątrz za pośrednictwem przewodów giętkich ze stali nierdzewnej.
            Konstrukcje na gaz płynny mogą być zasilane z instalacji butlowych wyposażonych najlepiej w kilka butli, lub ze zbiorników gazu płynnego.
UWAGA! – nagrzewnice na gaz płynny nie mogą pracować poniżej poziomu terenu.
            Nagrzewnice gazowe są bardzo wydajne, dzięki wysokiej temperaturze wylotowej powietrza dochodzącej w zależności od urządzenia od 60 do nawet 300°C, potrafią w krótkim czasie ogrzać nawet bardzo duże kubatury. Są szczególnie polecane do ogrzewania hal fabrycznych, szklarni, magazynów, warsztatów , ale także budynków gospodarczych, hal sportowych i produkcyjnych o znacznej wysokości.
 
Nagrzewnice olejowe
 
            Produkowane są w dwóch odmianach, jako:
–          nagrzewnice   na olej opałowy
–          nagrzewnice  na olej przepracowany

Fot. 4 Nagrzewnice olejowe z odprowadzeniem spalin  (schemat) u dołu model firmy 

 
Oba rozwiązania posiadają standardowo wewnętrzny zbiornik oleju o pojemności wystarczającej na 24-10h nieprzerwanej pracy.  Zbiornik połączony jest dodatkowo z pompą paliwową wysokociśnieniową, pozwalającą na  przepompowywanie oleju ze zbiornika zewnętrznego na odległość do kilkudziesięciu metrów i wysokość do 3-5 m. 
            Palniki nagrzewnic olejowych zapewniają najczęściej bezzapachowe spalanie oleju, także w konstrukcjach na olej przepracowany.  Podobnie jak nagrzewnice gazowe, wymagają jednak odprowadzania spalin. Powietrze do spalania nie może zawierać substancji mogących powodować korozje palnika (np. chloru, oparów kwasów i zasad, aerozoli zawierających rozpuszczalniki).
W nagrzewnicach olejowych występuje problem zagęszczaniu oleju w przewodach paliwowych przy niskich temperaturach pomieszczenia. Wiele nowoczesnych urządzeń posiada więc w swojej budowie wstępny podgrzew oleju.
Zastosowanie nagrzewnic olejowych jest równie szerokie jak nagrzewnic gazowych. Urządzenia te wykorzystywane są powszechnie do osuszania budynków po powodzi, lub dosuszania budynków nowych, ogrzewania szklarni i tuneli foliowych, suszenia płodów rolnych. Nagrzewnice na przepracowany olej silnikowy są szczególnie polecane w rolnictwie, warsztatach samochodowych, zajezdniach, gdzie ich eksploatacja jest wyjątkowo tania.
Fot. 5 Nagrzewnica na olej przepracowany  
 

Regulacja nagrzewnic

 
            W zależności od modelu i wielkości ,  regulacja pracy nagrzewnicy może się odbywać następującymi metodami:
–          termostatem w pomieszczeniu, załączanie i wyłączanie nagrzewnicy odbywa się w zależności od temperatury powietrza ustawionej na termostacie pokojowym,
–          termostatem na wylocie powietrza ogrzanego, termostat ten wyłącza urządzenie po osiągnięciu na wylocie dopuszczalnej temperatury
–          programatorem analogowym lub cyfrowym, program dobowy, dzienny i nocny, umożliwia programowanie temperatury i czasu pracy nagrzewnicy.
    Nagrzewnice z nawiewem powietrza, dla zabezpieczenia pomieszczenia przed nadmuchem zimnego powietrza zewnętrznego w czasie startu (wymiennik ciepła jest wtedy zimny), mają zwykle opóźniony start wentylatora w stosunku do palnika. Zwłoka czasowa, w zależności od urządzenia wynosi do kilku minut.