Wstęp
Transport i składowanie
Transport
Kanały wentylacyjne przewozić w położeniu poziomym. Kanały powinny być ładowane obok siebie na całej powierzchni i zabezpieczone przed przesuwaniem się w czasie transportu poprzez podklinowanie lub w inny sposób.
Kanały podczas transportu nie powinny się stykać z ostrymi przedmiotami, mogącymi spowodować uszkodzenia mechaniczne. Podczas prac przeładunkowych kanałów nie należy rzucać. Kanały układać na podkładach drewnianych.
Składowanie
Wszystkie urządzenia, przewody i kształtki wentylacyjne oraz elementy galanterii wentylacyjnej należy przechowywać w położeniu poziomym na płaskim, równym podłożu, w sposób gwarantujący ich zabezpieczenie przed uszkodzeniem, w zadaszonym pomieszczeniu. Urządzenia i elementy galanterii należy składować w opakowaniach fabrycznych w zamykanych pomieszczeniach, zabezpieczonych przed dostępem osób trzecich. Nie należy dopuszczać do deptania i gięcia kanałów i kształtek wentylacyjnych. Uszkodzone (pogięte, z utraconą geometrią, porysowane, ze zdartą warstwą ocynku) kanały i kształtki wentylacyjne nie nadają się do montażu i należy je usunąć z placu budowy.
Niedopuszczalne jest ciągnięcie kanałów.
Uchwyty do kanałów prostokątnych
Kanały wentylacyjne prostokątne mogą być mocowane do stropu lub do ściany, jak też do podłoża (np. instalacje dachowe). W zależności od rodzaju materiału, z jakiego wykonana jest przegroda wyróżnić można szereg zamocowań. Poniżej scharakteryzuję najciekawsze rozwiązania.
Montaż pod stropem
Standardem dla kanału prostokątnego jest tutaj szyna montażowa o odpowiednim przekroju np. 30×20, 30x30mm
Rys. Montaż kanału wentylacyjnego pod stropem betonowym. Ozn. 1-kotwa rozporowa, 2-podkładka, 3-złączka, 4-nakrętka sześciokątna, 5-pręt gwintowany, 6-szyna stalowa, 7-profil tłumiący (opcja), 8-zaślepka szyny, 9-podkładka (rys. Niczuk)
Szyny mają profil C-owy, zwykle perforowany, umożliwiający bezproblemowe zamocowanie do przegrody za pomocą prętów stalowych gwintowanych. Produkowane są o długościach od 2-6m. Wymiary profilu szynowego, jego przekrój zależą od masy kanału wraz z izolacją. Należy na to zwrócić uwagę przy projektowaniu, biorąc pod uwagę dopuszczalne obciążenie katalogowe szyny W przypadku wysokich wymagań wytrzymałościowych szyny mogą być produkowane jako wzmocnione, podwójne. W tym przypadku dwa profile szynowe są do siebie spawane punktowo i zapewniają wysoką sztywność konstrukcji.
Fot. Szyny montażowe. Po lewej, pojedyncza, po prawej – podwójna. (fot. Alnor)
Kanały pod stropem można prowadzić pojedynczo lub podwójnie, a czasem nawet potrójnie, w jednej płaszczyźnie (poziomo), lub w kilku płaszczyznach mocując kanały jeden pod drugim (rys.). Drugi przypadek możliwy jest w wysokich pomieszczeniach i przy odpowiednio małych przekrojach kanałów.
Rys. Prowadzenie kanałów pod stropem w dwóch płaszczyznach, na osobnych profilach szynowych, ale wspólnym pręcie gwintowanym. Ozn. jw. (rys. Niczuk)
Kanał prostokątny prowadzony pod stropem może być też zamocowany bez użycia szyny, za pomocą uchwytów bocznych przykręcanych bezpośrednio do ścianek kanału wkrętami samogwintującymi. Uchwyty takie mogą dodatkowo podpierać kanał od spodu.
Fot. Montaż kanału zawiesiem bocznym (Niczuk)
W praktyce, oprócz stropu betonowego, monterzy mogą natrafić na inne przegrody, jak:
- montaż do blachy trapezowej
- montaż do szyny stalowej
Przypadki powyższe pokazuje poniżej. Przy stropach z blachy trapezowej, popularnych chociażby w halach supermarketów, stosowane są uchwyty wieszakowe (1). Uchwyty te przykręca się śrubami przelotowymi (2) do trapezu blachy, dystansując kanał od stropu prętem gwintowanym (5). Podporę stanowi profil stalowy szynowy (6)
Rys. Montaż kanału wentylacyjnego do blachy trapezowej. Ozn. 1- wieszak stalowy, 2- śruba, 3- podkładka, 4- nakrętka, 5-pręt gwintowany, 6- profil stalowy, 7- element tłumiący, 8-zaślepka profilu, 9-podkładka profilu (Rys. Niczuk)
Rys. Wieszak trapezowy typu V wraz z wymiarami (Alnor).
Montaż na szynach stalowych dwuteowych jest rzadkością, wymaga zastosowania specjalnych klamer (uchwytów) pomiędzy szyną a profilem stalowym. Poniżej jedno z możliwych rozwiązań, montaż kanału prostopadle do szyny z wykorzystaniem profili podwójnych.
Rys. Montaż kanału prostopadle do szyny dwuteowej. Ozn. : 1- klamra montażowa, 2- podkładka, 3- nakrętka sześciokątna, 4- pręt stalowy gwintowany, 5- szyna (profil podwójny), 6- podkładka profilu, 8 – zaślepka profilu
Klamry montażowe mają różne rozwiązania, ale wszystkie opierają się na zasadzie zaciskowej, nie wymagającej wiercenia w szynie dwuteowej. Jest to zabronione! Poniżej przedstawiam wybraną konstrukcję dostępną w firmie ALNOR.
LDB-U-BCLAMP – jest klamrą montażową profili LDB 41 i 21. Poprzez dokręcanie dwóch nakrętek M10 szyna STRUT
dociskana jest do dwu-teownika stalowego będącego elementem konstrukcyjnym dachu. Do zastosowań na zewnątrz budynków, produkt może być ocynkowany ogniowo. (fot. u dołu)
Montaż na dachu płaskim
Przewody wentylacyjne prostokątne poprowadzone na dachu, mocowane do konstrukcji podłoża na wspornikach wyposażonych w stopy (podpory dachowe). Te ostatnie elementy mają za zadanie równomiernie rozłożyć ciężar, zapewniając jednocześnie pewny, stabilny punkt podparcia całej konstrukcji. Wykonywane są z tworzyw sztucznych lub stali i dodatkowo oddzielone od podłoża podkładkami tłumiącymi z EPDM. Rozstaw podpór regulują przepisy ich producenta. Szyny (profile stalowe) powinny być zaślepione. Wszystkie elementy konstrukcyjne wykonane na dachu musza też spełniać wymogi ochrony przed korozją. Elementy ocynkowane nie mogą mieć uszkodzonej powłoki. Jeśli w trakcie montażu dojdzie do powierzchniowego uszkodzenia warstwy cynku, należy ją uzupełnić natryskowo.
Fot. Montaż kanałów wentylacyjnych na dachu płaskim (DASS Polska)
Montaż kanałów
Rozstaw uchwytów – powinien być zgodny z zaleceniami producenta kanałów. Odległości pomiędzy podporami, średnica prętów gwintowanych, zależy od masy kanału, oraz masy izolacji. Generalnie wyróżnia się zawsze montaż kanałów nieizolowanych i z izolacją. Masa tej ostatniej zależy z kolei od jej rodzaju, wymagań jakościowych, itp.
Zgodnie z normą PN EN 1366-1:2001 zawiesia powinny spełniać następujące wymogi:
Maksymalny rozstaw zawiesi:
- 1500 mm – dla kanałów wentylacyjnych klimatyzacyjnych i oddymiających o wymiarach <1250 mm x 1000 mm,
- 750 mm – dla wszystkich kanałów o wymiarach ≥1250 mm x 1000 mm oraz przewodów oddymiających o ciśnieniu roboczym od -1500 Pa do +500 Pa
Rys. Przykładowy rozkład zawiesi.
Połączenia kanałów
Kanały prostokątne łączone są ze sobą w sposób kołnierzowy. Uszczelnienie stanowi zwykle uszczelka płaska samoprzylepna, docinana pod wymiar na placu budowy. Przygotowane wstępnie kołnierze dwóch sąsiednich elementów, skręca sie ze sobą czterem śrubami w narożach. Następnie, doszczelnia się połączenie stosując dodatkowe elementy wzmacniające (ściski) w ilościach zalecanych przez producenta.
Fot. Połączenie pomiędzy dwoma kanałami prostokątnymi.
Generalnie rodzaj uszczelnienia kanału, oraz ilość i rozstaw ścisków zależy od klasy szczelności kanałów (A,B,C) i ich wymiarów. Poniżej w tabeli zalecenia firmy Berliner Luft.
Sposób montażu pokazuje poniższy film.