1. Ograniczenia w stosowaniu drabin
Drabinę należy stosować tylko:
■ przez maksymalnie 30 minut, jeśli ciało pozostaje w jednej pozycji,
■ w „pracach lekkich” – drabiny nie nadają się do wykorzystania w pracach uciążliwych i ciężkich. Jeśli dana praca wymaga przenoszenia przez pracownika ciężaru o wadze powyżej 10 kg (pełne wiadro) po szczeblach drabiny lub schodach, konieczne jest przeprowadzenie szczegółowej oceny ryzyka związanego z transportem ręcznym, aby sprawdzić taka praca jest dopuszczalna;
■ jeśli dostępne są uchwyty do rąk;
■ jeśli możliwe jest utrzymanie trzech punktów kontaktu (ręce i stopy) w pozycji roboczej. W przypadku drabiny przystawnej, gdzie uchwycić się rękoma można tylko przez krótki czas, konieczne jest zastosowanie innych środków ostrożności, aby zapobiec upadkowi lub ograniczyć jego ewentualne skutki. W przypadku drabiny rozstawnej, gdzie nie ma możliwości uchwycenia się rękoma, konieczne jest przeprowadzenie oceny ryzyka, w celu sprawdzenia czy zastosowanie takiej drabiny jest bezpieczne
Rys.1 i 2 Nieprawidłowe (po lewej – tylko dwa punkty podparcia) i prawidłowe korzystanie z drabiny.
W przypadku użytkowania drabiny przystawnej lub rozstawnej nie należy:
■ przeciążać drabiny – waga użytkownika wraz z towarzyszącym mu ciężarem nie może przekraczać maksymalnego dopuszczalnego obciążenia podanego na drabinie,
■ nadmiernie się wychylać – sprzączka paska (pępek) powinna się znajdować między bocznicami drabiny, a obie stopy na tym samym szczeblu aż do zakończenia pracy (patrz: Rysunki 1 oraz 2).
Podczas użytkowania drabiny rozstawnej należy unikać prac, które wymagają obciążenia bocznego, takich jak wiercenie w pełnym materiale (np. cegły lub beton) bokiem do drabiny, poprzez takie ustawienie drabiny, aby jej stopnie znajdowały się na wprost wykonywanej pracy (patrz: Rysunek 3 oraz 4). Jeśli nie można uniknąć obciążenia bocznego , należy zabezpieczyć drabinę przed przewróceniem się, na przykład przymocowując stopnie do odpowiedniego punktu. Jeśli nie jest to możliwe, należy zastosować inny, bardziej odpowiedni środek dostępu.
Rys.3 i 4 , po lewej nieprawidłowe użytkowanie drabiny – drabina jest ustawiona bokiem do wykonywanej pracy, po prawej – prawidłowo- stopnie drabiny znajdują się na wprost wykonywanej pracy
Na drabinie przystawnej, jeśli konieczne jest trzymanie czegoś w ręku, należy zapewnić
drugą rękę wolną, aby możliwe było uchwycenie się drabiny.
Gdzie można ustawiać drabiny?
Drabinę przystawną lub rozstawną należy użytkować tylko:
■ na twardej powierzchni lub konieczne jest równomierne rozłożenie ciężaru (np. dzięki
wykorzystaniu płyty),
■ na równej powierzchni – w przypadku drabiny rozstawnej należy postępować zgodnie z zaleceniami producenta, w przypadku drabiny przystawnej maksymalny bezpieczny kąt nachylenia terenu o odpowiedniej powierzchni (o ile producent nie określi inaczej) jest następujący:
– kąt 16° w przypadku ustawienia drabiny powyżej poziomu terenu – przy czym wciąż 
konieczne jest wypoziomowanie drabiny (patrz: Rysunek 5);
– kąt 6° w przypadku ustawienia drabiny poniżej poziomu terenu
■ na czystych, utwardzonych powierzchniach (płyty chodnikowe, podłogowe itp.).
Powierzchnie takie powinny być czyste (nie mogą być zatłuszczone, omszone ani pokryte
liśćmi lub materiałami luzem takimi jak piasek, opakowania, itp.), tak by zapewnić dobrą
przyczepność stóp. Błyszczące powierzchnie podłogowe mogą być śliskie, nawet jeśli nie
są zabrudzone;
■ drabina została zabezpieczona przed uderzeniem przez pojazd za pomocą odpowiednich
barierek lub pachołków ostrzegawczych;
■ drabina została zabezpieczona przed uderzeniem przez inne elementy, takie jak drzwi lub
okna, poprzez zabezpieczenie drzwi (nie mogą to być wyjścia awaryjne) oraz okien przed
otwieraniem, tam gdzie jest to możliwe. Jeśli nie jest to możliwe, należy wyznaczyć osobę
odpowiedzialną za pilnowanie drzwi lub poinformować pracowników o zakazie otwierania
okien do momentu odwołania takiego zakazu;
■ drabina została zabezpieczona przed ruchem pieszym (pod drabiną lub w jej pobliżu)
poprzez umieszczenie barierek, pachołków ostrzegawczych, a w ostateczności
wyznaczenie
osoby, która będzie stała przy podstawie drabiny i pilnowała dostępu do niej;
■ jeśli drabi
nę przystawną można ustawić pod prawidłowym kątem 75°. Kąt należy określić posługując się wskaźnikiem zaznaczonym na bocznicy w przypadku niektórych drabin lub kierując się zasadą 1 na 4 (tj. odsunięcie podstawy drabiny od ściany na sz
erokość
jednego odcinka na cztery odcinki wysunięte w górę, tak jak to pokazano na Rysunku 10);
■ pod warunkiem, że możliwe jest pełne otwarcie elementów mocowania umieszczonych na
drabinach rozstawnych. Konieczne jest też aktywowanie wszelkich blokad.
Rys. (Po lewej) Prawidłowy kąt ustawienia drabiny według zasady 1/4.
Rys. 6,7,8 Różne sposoby zabezpieczania drabiny przystawnej przed przewróceniem.
Drabiny przystawne wykorzystywane w celu uzyskania dostępu na inny poziom należy przymocować (patrz: Rysunek 9). Drabin rozstawnych nie należy stosować w celu uzyskania dostępu na inny poziom, o ile nie są przeznaczone do tego celu.
Fot. Metody zabezpieczania podłoża. Oparcie dla stóp i przedłużka dla podłużnicy przy nierównym podłożu
Użytkując drabinę przystawną lub rozstawną:
■ nie należy pracować w odległości 6 m poziomo od wszelkich przewodów wysokiego napięcia, o ile właściciel przewodów nie odłączył ich lub nie pokrył tymczasową izolacją.
Jeśli występuje konieczność regularnego wykonywania danej pracy, należy sprawdzić czy nie ma możliwości usunięcia przewodów wysokiego napięcia;
■ należy w każdym przypadku stosować drabinę lub stopnie wykonane z materiałów nie przewodzących prąd, w przypadku wykonywania wszelkich koniecznych5 prac pod napięciem;
■ nie należy opierać drabin przystawnych na górnej wysokości o nietrwałe elementy (np. szyby lub rynny plastikowe). Można ewentualnie zastosować rozpórki lub elementy zapewniające odpowiednią odległość od ściany
Rys. Drabina przystawna jako środek transportu na inny poziom
Zabrania się!
■ przesuwać drabiny stojąc na jej szczeblach/stopniach;
■ mocować drabiny korzystając ze szczebli lub stopni znajdujących się przy podstawie;
■ zsuwać się po bocznicach drabiny;
■ rozstawiać drabiny na ruchomym podłożu, takim jak palety, cegły, dźwigi, rusztowania
wieżowe, łyżka koparki, samochód dostawczy lub ruchome podesty robocze;
■ przedłużać drabiny przystawnej stojąc na jej szczeblach.