Wstęp
Minimalna grubość izolacji przewodów wentylacyjnych według Warunków Technicznych wynosi:
- 40mm dla przewodów ogrzewania powietrznego (ułożone wewnątrz izolacji cieplnej budynku)
- 80mm dla przewodów ogrzewania powietrznego (ułożone na zewnątrz izolacji cieplnej budynku)
Powyższe wymagania minimalnej grubości dotyczą izolacji o współczynniku przewodzenia ciepła λ =0,035 W/m2K. W przypadku izolacji o innych współczynnikach grubości te muszą być odpowiednio skorygowane. Poniżej w tabeli podaję wymagania dla izolacji z wełny w firmie Rockwool.

(1) przy zastosowaniu materiału izolacyjnego o innym współczynniku przenikania ciepła niż podano w tabeli, należy odpowiednio skorygować grubość warstwy izolacyjnej,
(2) zaleca się przyjmowanie współczynnika λ dla średniej temperatury pracy izolacji: TPśr = (Tz+Ti)/2, gdzie TPśr – temp. pracy, Tz – temp. otoczenia, Ti – temp. medium
(3) izolacja układana na zewnątrz budynku wymaga zastosowania płaszcza zewnętrznego, chroniącego przed uszkodzeniem mechanicznym oraz warunkami atmosferycznymi, np. płaszcza z blachy stalowej ocynkowanej lub aluminiowej.
Obliczanie wymaganej ilości izolacji
Zależy od rodzaju izolacji (mata lamelowa, mata tradycyjna, pianka z kauczuku syntetycznego, itp.). W przypadku mat lamelowych wymaganą długość izolacji oblicza się według zasad pokazanych na rys.

W przypadku maty tradycyjnej, sztywnej, wymaganą ilość materiału oblicza się według innego wzoru:

Taka metoda obliczeń jest związana z koniecznością usuwania nadmiaru wełny w miejscach załamań tak, aby zachować ciągłość płaszcza ochronnego (rys.)

Rys. Sposób przygotowania maty do izolacji kanału prostokątnego. Miejsce składania maty powinno wypaść mniej więcej w połowie szerokości kanału.

W przypadku pianek miękkich z PE lub kauczuku syntetycznego, ilość materiału oblicza się zwykle z wykorzystaniem paska pomocniczego izolacji. Paskiem tym owija sie kanał zaznaczając wymagana długość izolacji. Przy grubościach <15mm pinaki klei sie bezpośrednio do powierzchni kanału. Dla pianek >15mm, w miejscach załamań stosuje się frezowanie (rys.)
Rys. Sposób wyznaczania wymaganej długości maty z pianki polietylenowej. 1-wyznaczanie długości maty, 2- frezowanie maty w miejscach narożników (rys. Thermaflex)
Miejsce połączenia izolacji należy projektować w połowie szerokości kanału.
Montaż izolacji z wełny
Wełnę mineralną można mocować na kanałach wentylacyjnych na kilka sposobów. Wybór metody zależy od rodzaju izolacji, kształtu kanału, jego wymiarów zewnętrznych, lub nawet wymagań estetycznych i wytrzymałościowych. generalnie możemy tutaj wyróżnić:
- Montaż izolacji za pomocą mat samoprzylepnych
- Montaż za pomocą gwoździ odwróconych zgrzewanych
- Montaż za pomocą gwoździ samoprzylepnych
Maty samoprzylepne

To bardzo wygodne rozwiązanie, znacznie przyśpieszające prace izolera (nawet o 40%). Przykładem jest tutaj mata KLIMAFIX firmy Rockwool. Mata taka posiada fabrycznie nałożony klej na całej powierzchni, zabezpieczony na czas przechowywania i transportu folią PE. Dopuszczalna temperatura robocza medium to <50°C. Mata może być nakładana na powierzchniach płaskich jak i cylindrycznych, w układach zarówno poziomych, jak i pionowych.
Wszystkie izolowane powierzchnie powinny być suche, czyste i odtłuszczone. Optymalna temperatura montażu wynosi od +5°C do +35°C. Matę montuje się etapowo: należy odciąć odpowiedni kawałek maty i na odcinku 10 cm zdjąć folię ochronną w kierunku zgodnym ze strukturą produktu (fot. Krok 2). Następnie mocno docisnąć matę na całej powierzchni kanału i wygładzić nierówności dłonią w kierunku od środka do zewnątrz przyklejanego odcinka (fot. Krok 3). Należy pamiętać, że po jednorazowym dociśnięciu położenia maty nie można skorygować. Końcowym etapem montażu jest sklejenie wszystkich połączeń podłużnych i poprzecznych maty KLIMAFIX za pomocą samoprzylepnej taśmy aluminiowej o szerokości przynajmniej 50 mm.


Gwoździe odwrócone i samoprzylepne
Maty nie posiadające fabrycznie nałożonego kleju, a także maty narażone na wyższe temperatury >50C mocuje się do kanałów przy użyciu dodatkowych elementów w postaci gwoździ odwróconych (zw. też gwoździami odwrotnymi), lub gwoździ (szpilek) samoprzylepnych. Pierwsze rozwiązanie wymaga szkolenia w posługiwaniu się zgrzewarką kondensatorową. Gwóźdź odwrotny wykonany jest z miedzi. Posiada z jednej strony stalowy talerzyk, który w momencie przygrzania do kanału, pełni rolę mocowania izolacji. Gwoździe mają długość dopasowaną do grubości izolacji.


Rys. Po lewej – gwoździe odwrotne, po prawej przykładowe rozmieszczenie gwoździ lub szpilek na kanale.
Rozstaw gwoździ nie jest znormalizowany. Maksymalne odległości między gwoździami i sposób ich rozmieszczenia na kanale jest zależny od producenta systemu. Powyżej na rys. pokazuję wymagania dla mat firmy Rockwool. Odległości między mocowaniami wynoszą tutaj ≤300mm na obwodzie kanału i ≤350mm na jego długości. Zwracam też uwagę, że przy tej metodzie montażu izolacja inaczej zachowuje sie na bokach i górze kanału, a inaczej na jego spodzie. Podane wymiary mogą być zmniejszone w spodniej części kanału, jeśli izolacja w danych miejscach „zwisa”.


Fot. Sposób montażu gwoździ odwróconych. Po zgrzaniu do kanału talerzyk zakleja się taśmą aluminiową (fot. PAROC)
Zgrzewanie prowadzi sie przy użyciu zgrzewarek kondensatorowych. Elementem roboczym jest tzw. pistolet, który stanowi jeden biegun zgrzewarki, drugi (masę) podłącza się bezpośrednio do odkrytej części kanału.

Fot. Zgrzewarka kondensatorowa (Stamos)
Producent w instrukcji zaleca zawsze ustawienie odpowiedniego prądu i napięcia, aby nie doprowadzić do przepalenia folii aluminiowej. Zgrzewanie jest szybkie, czas ładowania wynosi zaledwie kilka sekund. Czas zgrzewania to milisekundy. Film z przykładowego zgrzewania poniżej.
Montaż za pomocą gwoździ samoprzylepnych
W odróżnieniu do opisywanego wyżej rozwiązania, nie jest tutaj konieczne użycie zgrzewarki. Cała operacja odbywa się bez konieczności dostępu do prądu. Na rynku znajdziemy kilka typów gwoździ samoprzylepnych z blaszką pełną i perforowaną. Poniżej pokazuję na rys. oba rozwiązania.


Rys. Gwoździe samoprzylepne typu GWS. Wymiar A=50mm, L od 25-115mm, średnica d=2,7mm (ALNOR)


Rys. Gwoździe z blaszką perforowaną. A=50, L od 20-125mm, d=2,8mm (ALNOR)
Gwoździe i blaszki wykonane są ze stali ocynkowanej. Spód blaszki posiada podkładkę z pianki pokrytej klejem akrylowym. Rozwiązanie takie może pracować na kanałach w temperaturach powietrza od 10-100°C.

Fot. Gwoździe samoprzylepne zamontowane na kanale.
Zasada montażu jest prosta. Gwoździe przykleja sie na powierzchni izolowanego kanału, z rozstawem identycznym, jak gwoździ odwrotnych. Kanał musi być czysty i odtłuszczony. Następnie nabija się na nie izolację z wełny i od razu dociska od góry talerzykiem. Na koniec ostry koniec gwoździa zabezpiecza się kapturkiem. Poniżej krótki film instruktażowy.