Montaż elektrowni wiatrowych lądowych

– Wstępna analiza wietrzności.

– Analiza ograniczeń środowiskowych.

– Analiza uwarunkowań infrastrukturalnych.

1. Kryterium odległości od zabudowy mieszkaniowej.

2. Kryterium wzajemnego oddziaływania.

Usadowienie elektrowni wiatrowych na obszarach prawnie chronionych jest ściśle ograniczone i uzasadnione tylko wtedy gdy brak jej jakichkolwiek innych alternatywnych rozwiązań i jednocześnie wykluczy się negatywne oddziaływanie na chronione komponenty środowiska i jego kompensację. Wiatraki zdecydowanie wpisują się w krajobraz całej okolicy mogąc burzyć jego piękno. 

4. Kryterium ekonomiczne.

– najmniejsza prędkość wiatru, po osiągnięciu której następuje uruchomienie turbiny wiatrowej;

– obliczeniowa prędkość wiatru, przy której  turbina wiatrowa osiąga moc nominalną;

Najbardziej atrakcyjne tereny pod lokalizację elektrowni wiatrowej pod względem średnich rocznych prędkości wiatru, przekraczających 4 m/s to:

– wybrzeże Morza Bałtyckiego, pobrzeże Słowińskie i Kaszubskie;

– region wyspy Uznam i Wolin;

– Suwalszczyzna;

– Mazowsze i środkowa część Pojezierza Wielkopolskiego;

– Beskid Śląski i Żywiecki;

– Bieszczady i Pogórze Dynowskie;

– Dolina Sanu od granic państwa po Sandomierz.

Oprócz wyróżnionych wyżej obszarów można wyróżnić mniejsze obszary kraju, gdzie panują lokalne warunki klimatyczne i terenowe, szczególnie sprzyjające rozwojowi energetyki wiatrowej:

– okolice Kielc;

– Wyżyna Krakowsko- Częstochowska;

– Wschodnia część Pogórza Sudeckiego;

– Wysoczyzna Lubelska.

Pod względem średniorocznych prędkości wiatru osiągających 10 m/s, interesujące są także wysokie partie gór, np.: Karkonosze. Jednak utrudniona dostępność do infrastruktury komunikacyjnej jak i przesyłowej oraz prawna ochrona środowiska i krajobrazu na chwilę obecną uniemożliwiają rozwój energetyki wiatrowej w tym regionie.

Kolejną godną zainteresowania lokalizacją pod elektrownie wiatrowe jest obszar Morza Bałtyckiego. Średnioroczne prędkości wiatru na wysokości 40 m, w odległości 10 metrów od linii brzegowej osiągają 8,5 m/s. Obecnie największą przeszkodą dla rozwoju morskich farm wiatrowych jest brak przepisów umożliwiających ich budowę oraz zbyt słabo rozwinięta infrastruktura SIECI przesyłowych, co skutkuje brakiem możliwości podłączenia takich źródeł mocy. Zatem jest to obszar perspektywiczny, którego dynamiczny rozwój może nastąpić dopiero po zniesieniu opisanych powyżej barier rozwoju.

Obszary o mniej korzystnych warunkach wietrzności obejmują swoim zasięgiem wyżynną część Polski, zgłasza w obniżeniach terenu, które znajdują się w cieniu aerodynamicznym otaczających je wysoczyzn. Dodatkowo do obszarów o niekorzystnej charakterystyce należy zaliczyć kotliny śródgórskie, np.: Jeleniogórską, Nowosądecką, Tarnowską, Raciborską, a także Nieckę Nidziańską.

Zagadnienie wietrzności można także analizować w oparciu o długotrwałość cisz energetycznych. Mianem ciszy energetycznej określa się okres, w którym prędkość wiatru nie przekracza 3,5 m/s. Wartość tę przyjęto w oparciu o przeciętną prędkość startową turbiny wiatrowej. Im w skali roku mniej dni o charakterze ciszy energetycznej, tym lepiej. Oznacza to, że elektrownie wiatrową będzie cechować wyższy stopień wykorzystania mocy.

1. Parki Narodowe.

Parki narodowe to obszary wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, edukacyjnymi i kulturowymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe (art. 8. Ustawy o ochronie przyrody – Dz. U. 92. 880). Wszelkie działania podporządkowane są ochronie przyrody. Nadzór nad parkami narodowymi sprawuje minister właściwy do spraw środowiska. Zgodnie z Ustawą na obszarze Parku narodowego nie ma możliwości lokalizacji elektrowni wiatrowych.

2.Rezerwaty przyrody

Rezerwaty przyrody to obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi (art. 13.1 Ustawy o ochronie przyrody – Dz. U. 92. 880). Zgodnie z Ustawą na obszarze Rezerwatu przyrody niema możliwości lokalizacji elektrowni wiatrowych.

3.Parki krajobrazowe

Parki krajobrazowe obejmują obszary chronione ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju (art. 16.1 Ustawy o ochronie przyrody – Dz. U. 92. 880).

Według ( art. 17.1 Ustawy o ochronie przyrody – Dz. U. 92. 880) w parku krajobrazowym mogą być wprowadzone następujące zakazy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (art. 51 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska, (Dz.U. Nr 62, poz. 627)).

Wg. art. 17.2 w/w ustawy: Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą: realizacji inwestycji celu publicznego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 41), zwanej dalej inwestycją celu publicznego.

Zakaz, o którym mowa ( ust. 1 pkt 1), nie dotyczy realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko nie jest obowiązkowe i przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę parku krajobrazowego.

Z przeprowadzonych analiz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2004 roku w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz.U. nr 257, poz. 2573 ze zm.) wynika, że:
– dla elektrowni wiatrowych o mocy nie mniejszej niż 100 MW wymagane jest sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko,

– dla elektrowni wiatrowych o wysokości nie niższej niż 30 m , obowiązek sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko może być nałożony postanowieniem właściwego organu.

Z przytoczonych przepisów wynika, że elektrownie wiatrowe o wysokości poniżej 30 m w ogóle nie są przedsięwzięciami mogącymi znacząco oddziaływać na środowisko, natomiast te wyższe staną się nimi, jeżeli postanowieniem właściwego organu zostanie nałożony obowiązek sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko, a będą nimi zawsze gdy moc nominalna sięgnie 100 MW lub będą lokalizowane na polskich obszarach morskich. Drugą kwestią, którą należy wyjaśnić, to czy elektrownia wiatrowa jest inwestycją celu publicznego.

Interpretacja przepisów w tym względzie wskazuje, że elektrownia wiatrowa nie jest inwestycją celu publicznego, ale z tego nie wynika bezwzględny zakaz jej lokalizacji w parku krajobrazowym czy też w obszarze chronionego krajobrazu. Może zostać wydana zgoda, jeśli przeprowadzona procedura oceny oddziaływania na środowisko wykazała brak niekorzystnego wpływu na przyrodę parku krajobrazowego. Decyzja w tym względzie należy do wojewody lub dyrektora parku krajobrazowego, którzy jeśli ocenią, że postawienie elektrowni w określonym miejscu (nawet gdyby wysokość instalacji nie przekraczała 30 m) narusza cechy charakterystyczne danego krajobrazu, to zgodnie z prawem może odmówić uzgodnienia decyzji o warunkach zabudowy.

Reasumując, lokalizacja elektrowni wiatrowych w obszarze parku krajobrazowego jest możliwa jeśli uzyskała pozytywną ocenę oddziaływania na środowisko i pozytywną ocenę wojewody (dyrektora parku krajobrazowego).

4.Obszary chronionego krajobrazu

Obszary chronionego krajobrazu obejmują obszary chronione ze względu na wyróżniających się krajobraz zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych (art. 23.1 Ustawy o ochronie przyrody – Dz. U. 92. 880).

Według. art. 24. 1 (Ustawy o ochronie przyrody – Dz. U. 92. 880) na obszarze chronionego krajobrazu mogą być wprowadzone następujące zakazy:

Ust. 1 pkt. 2 – realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu art. 51 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska;

Ust 2. Zakazy, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą: pkt. 3) realizacji inwestycji celu publicznego.
Lokalizacja elektrowni wiatrowych w obszarze chronionego krajobrazu jest możliwa jeśli uzyskała pozytywną ocenę oddziaływania na środowisko i pozytywną ocenę wojewody (dyrektora parku krajobrazowego).

5. Obszary Natura 2000

Obszary Natura 2000 są elementem Paneuropejskiej Sieci Ekologicznej (PEEN), której utworzenie ma na celu ochronę i odtwarzanie kluczowych ekosystemów, siedlisk, gatunków i cech krajobrazu w Europie (Dyrektywy 79/409/EWG i 92/43/EWG).

Dla obszarów Natura 2000(Art. 33. Ustawy o ochronie przyrody – Dz. U. 92. 880) zabrania się podejmowania działań mogących w znaczący sposób pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w znaczący sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000

Projekty planów i projekty zmian do przyjętych planów oraz planowane przedsięwzięcia, które nie są bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub obszarów, o których mowa (jeszcze nie zatwierdzonych przez KE), lub nie wynikają z tej ochrony, a które mogą na te obszary znacząco oddziaływać, wymagają przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (art. 33 ust.3).

Koszt wykonania oceny, o której mowa w ust. 3, ponosi podmiot zamierzający zrealizować plan lub projekt przedsięwzięcia.

Na podstawie oceny, o której mowa w ust. 3, właściwy miejscowo wojewoda, a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, zezwala na realizację planu lub projektu przedsięwzięcia w razie stwierdzenia braku negatywnego wpływu tego planu lub przedsięwzięcia na siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000 oraz po uzyskaniu opinii właściwych miejscowo rad gmin. Nie złożenie opinii w terminie 30 dni uznaje się za brak uwag.

Z art. 34. Ustawy o ochronie przyrody – Dz. U. 92. 880 wynika, że:

Jeżeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatywnych, właściwy miejscowo wojewoda, a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, może zezwolić na realizację planu lub przedsięwzięcia, które mogą mieć negatywny wpływ na siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, zapewniając wykonanie kompensacji przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania SIECI obszarów Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 2. Jeżeli na obszarze Natura 2000 występuje siedlisko lub gatunek o znaczeniu priorytetowym, zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może zostać udzielone wyłącznie w celu:

– ochrony zdrowia i życia ludzi;

– zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego;

– wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, po uzyskaniu opinii Komisji Europejskiej.

W obszarze Natura 2000 istnieje możliwości lokalizacji elektrowni wiatrowych jeśli ocena oddziaływania na środowisko jest pozytywna lub zostanie spełniony warunek kompensacji przyrodniczej.

Obecnie w skali ogólnopolskiej, najistotniejszym ograniczeniem przy planowaniu nowej farmy wiatrowej są skromne możliwości przyłączeniowe i przesyłowe istniejącej infrastruktury energetycznej. Problem ograniczonych mocy przesyłowych najbardziej zaznacza się w północnej Polsce, a zwłaszcza pasie nadmorskim. Świadczą o tym moce zgłoszonych do przyłączenia projektów energetyki wiatrowej, które wielokrotnie przekraczają lokalne zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz możliwości przesyłowe obecnej infrastruktury elektroenergetycznej.

Budowa elektrowni bądź farmy wiatrowej wiąże się z zagadnieniami typowo logistycznymi. Dotyczą one transportu na miejsce budowy: materiałów, maszyn budowlanych, elementów turbiny, a także sprzętu serwisowego i materiałów eksploatacyjnych. Są to dźwigi, koparki o dużych gabarytach oraz kilkunasto, bądź kilkudziesięciometrowe elementy turbiny, takie jak łopaty wirnika, wieża turbiny. W tym celu niezbędne jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury dojazdowej, która będzie odpowiednia dla pojazdów o ponadnormatywnych rozmiarach.

Można ją podzielić na infrastrukturę drogową trwałą i czasową.

Trwała obejmuje drogi dojazdowe na teren farmy, łączące farmę wiatrową z najbliższa drogą publiczną, drogi umożliwiające dojazd do poszczególnych turbin na terenie farmy, a także prace manewrowe.

Infrastruktura czasowa jest tworzona na czas budowy, a po jej zakończeniu likwidowana. Tworzą ja tymczasowe drogi dojazdowe, place manewrowe, montażowe oraz składowe.

Im mniejsza odległość terenu przyszłej farmy wiatrowej od dróg publicznych, tym lepiej. Można dzięki temu zmniejszyć koszty związane z budową infrastruktury drogowej. Istotne są jej następujące cechy:

zakręty o właściwie wyprofilowanych łukach, umożliwiające przejazd ciągnika siodłowego z naczepą,

usunięte przeszkody utrudniające bądź uniemożliwiające przejazd z bezpośredniego sąsiedztwa drogi,

utwardzona nawierzchnia, zapobiegająca ugrzęźnięciu.

1.Analiza wstępna – aspekty społeczne.

Podczas wykonania analizy wstępnej, niezbędne jest określenie podstawowych uwarunkowań społecznych na terenie realizacji inwestycji oraz w strefie jej oddziaływania. Należy ocenić, w jaki sposób realizacja inwestycji może przyczynić się do zmiany tych uwarunkowań, które z nich może polepszyć, a które pogorszyć. Najbardziej istotne jest stwierdzenie, na ile budowa farmy wiatrowej może pogorszyć lub polepszyć komfort życia mieszkańców sąsiednich miejscowości oraz na ile jest zbieżna lub rozbieżna z lokalnymi planami rozwoju.

2. Konsultacje z władzami lokalnymi.

Bardzo ważnym działaniem, które należy wykonać jak najwcześniej, to przeprowadzenie konsultacji z lokalnymi władzami. Podczas konsultacji z władzami powiatowymi, gminnymi oraz sołtysami należy:

– zapoznać się szczegółowo z planami rozwoju powiatu/gminy/wsi;

– rozpoznać poziom wiedzy na temat energetyki wiatrowej i jej wpływu na środowisko i zdrowie ludzi;

– przekazać rzetelne informacje o skali przedsięwzięcia i konsekwencjach gospodarczych, społecznych, środowiskowych jego realizacji;

Kolejnymi działaniami, jakie warto przeprowadzić, jest zaplanowanie i wdrożenie programu edukacyjnego, którego zadaniem jest przekazanie lokalnej społeczności wiedzy o projekcie i energetyce wiatrowej. Program taki może obejmować:

– przygotowanie materiałów informacyjnych skierowanych do różnych grup społecznych, mówiących o oddziaływaniu wiatraków jak i rzeczywistych korzyściach, jakie może przynieść energetyka wiatrowa;

– akcje promocyjne i edukacyjne zwiększające zainteresowanie wiedzą o projekcie;

– spotkania informacyjne;

– wyjazdy na tereny funkcjonujących farm wiatrowych.

Na tym etapie ważnym narzędziem edukacyjnym może być Raport OOŚ, a zwłaszcza jego streszczenie niespecjalistyczne. Przygotowując Raport OOŚ należy pamiętać, że jest to podstawowy dokument z którym będą zapoznawać się, wszyscy ci, którzy będą chcieli poznać faktyczną skalę potencjalnych zagrożeń i oddziaływań związanych z realizacją przedsięwzięcia. Warto dodać, że w raporcie o oddziaływaniu na środowisko dobrze jest opisać oddziaływania, które budzą najwięcej kontrowersji wśród lokalnych społeczności, a nie są jednoznacznie określone normami prawnymi, np.: oddziaływania infradźwiękowe, migotanie cieni czy wpływ na wartość materialną nieruchomości. W sytuacji, kiedy projekt jest przygotowywany w bezpośrednim sąsiedztwie budynków mieszkalnych i kiedy istnieje prawdopodobieństwo konfliktów społecznych na tle realizacji inwestycji, wykonanie stosownych analiz wymienionych oddziaływań, choć nie wymagane wprost zapisami prawa, może ułatwić uzyskanie społecznej akceptacji na etapie konsultacji społecznych w procesie uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Wyniki powyższych analiz powinny być przedstawione w streszczeniu niespecjalistycznym w sposób jak najbardziej przystępny dla najbardziej zainteresowanych, a więc lokalnych społeczności.

4. Procedura administracyjna

Ostatnim elementem dialogu społecznego jest zapewnienie udziału społeczności lokalnej w OOŚ. Podczas tego procesu należy zwracać szczególna uwagę na następujące elementy:

– wszystkie obwieszczenia i informacje podawane do publicznej wiadomości w procedurze OOŚ muszą być prawidłowo wykonane. Powinny zawierać precyzyjne informacje o projekcie, miejscu, w którym można zapoznać się z dokumentacją projektu, terminach i sposobie składania uwag;

– należy właściwie przygotować streszczenie niespecjalistyczne raportu o oddziaływaniu i zapewnić jego dostępność dla wszystkich zainteresowanych;

– w razie wystąpienia większej liczby uwag, należy zorganizować rozprawę administracyjną, na której powinno się rzetelnie przedstawiać wszelkie informacje na temat projektu i skutków jego realizacji;

– po zakończeniu terminu zgłaszania uwag należy pomóc organowi prowadzącemu postępowanie w sprawie wydania dsu w odniesieniu się do zgłoszonych uwag, poprzez udostępnienie wszelkich wymaganych informacji o projekcie;

– Uzyskanie praw do terenu pod inwestycję.

– Szczegółowe pomiary siły wiatru.

– Wykonanie raportu oddziaływania na środowisko.

– Uzyskanie decyzji środowiskowej.

– Uzyskanie zmiany planu zagospodarowania przestrzennego.

– Uzyskanie warunków przyłączenia do sieci od Operatora i podpisanie umowy przyłączeniowej.

Grunty potrzebne pod farmę wiatrową mogą mieć następujący status prawny:

Prawo własności

Daje ono inwestorowi najsilniejsze prawo do gruntu. W takim przypadku nie musi on zawierać umów o korzystanie z gruntu na potrzeby inwestycji jak i umożliwia łatwiejsze pozyskanie zewnętrznych środków finansowych na budowę farmy wiatrowej. Często zakup gruntu na potrzeby farmy wiatrowej nie jest racjonalny z punktu widzenia ekonomiki inwestycji.

Służebność przesyłu

Może być ustanowiona na drodze umowy na rzecz inwestora, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej itp. W przypadku kiedy właściciel nieruchomości odmówi ustanowienia służebności, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania z powyższych urządzeń, przedsiębiorca będzie mógł żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem. Służebność przesyłu może służyć inwestorom farm wiatrowych w ograniczonym zakresie, np. dla zabezpieczenia praw do gruntu pod stacjami rozdzielczymi i transformatorowymi, ale już nie pod samymi siłowniami wiatrowymi.

Służebność gruntowa

Według prawa istnieje możliwość obciążenia jednej nieruchomości na rzecz właściciela innej nieruchomości. Prawo to polega na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej (art. 285 §1 kodeksu cywilnego, dalej – k.c.).

I tak w przypadku farmy wiatrowej jej właściciel będzie miał prawo do korzystania, za wynagrodzeniem z nie będącej jego własnością nieruchomości na potrzeby budowy i eksploatacji farmy wiatrowej. Jednak warunkiem jaki trzeba spełnić jest to aby służebność ustanowiona została na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej). I tu pojawia się niedogodność, która polega na konieczności posiadania (zakupu) przez inwestora na własność choćby niewielkiej nieruchomości w obszarze farmy wiatrowej, jedynie w celu związania ustanawianej służebności z tą nieruchomością (jako nieruchomością władnącą). Dodatkowo wymagane jest, aby służebność miała „jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części” (art. 285 §2 k.c.).

Najem

Prawo do korzystania z gruntu na potrzeby farmy wiatrowej może dawać również umowa najmu. Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy grunt do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz (art. 659 §1 k.c.). Umowa najmu ma jednak w rozważanym tu kontekście jedną podstawową wadę – może być zawarta maksymalnie na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat (art. 661 k.c.). Po tym okresie przekształca się w umowę zawartą na czas nieoznaczony, co oznacza, że może być wypowiedziana przez wynajmującego – właściciela gruntu. Wszelkie konstrukcje prawne mające na celu skonstruowanie umowy najmu na okres dłuższy niż lat dziesięć (np. poprzez konstrukcję opcji) obarczone są trudnym do oceny ryzykiem, iż w przypadku sporu pomiędzy właścicielem nieruchomości a inwestorem umowa taka zostanie uznana (po upływie dziesięciu lat od jej zawarcia) za umowę na czas nieoznaczony. Może to oznaczać groźbę wypowiedzenia umowy i utraty przez inwestora praw do gruntu, na którym przez okres np. kolejnych 15 lat powinna funkcjonować farma wiatrowa. W praktyce może to z kolei spowodować konieczność akceptacji wygórowanych żądań właściciela gruntu, dotyczących wysokości czynszu.

Użytkowanie

Treścią prawa użytkowania jest oddanie gruntu przez właściciela użytkownikowi do używania i pobierania pożytków na zasadach określonych w umowie o ustanowieniu prawa użytkowania. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość jego ustanowienia na cały okres komercyjnej eksploatacji farmy wiatrowej i skuteczne zabezpieczenie praw inwestora na wypadek ogłoszenia upadłości właściciela gruntu, która wpływa na prawa inwestora do użytkowanego gruntu ( zgodnie z art. 313 ust. 3 ustawy z 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, z późn. zm. – dalej „PrUp”).

Wadą użytkowania są jednak wątpliwości co do możliwość jego skutecznego ustanowienia dla potrzeb farmy wiatrowej, bowiem elementem koniecznym do ustanowienia użytkowania jest danie użytkownikowi prawa do pobierania pożytków z gruntu. W przypadku farm wiatrowych pożytkami będą przychody ze sprzedaży wytworzonej na gruncie przez siłownie wiatrowe energii elektrycznej.

Dzierżawa

Najczęściej spotykaną w obrocie konstrukcją prawną stosowaną dla zabezpieczenia prawa do gruntów dla parku wiatrowego jest długoterminowa dzierżawa. Przy zastosowaniu umowy dzierżawy gruntu wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy grunt do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz (art. 693 k.c.).

Umowa dzierżawy może być zawarta na czas oznaczony nie dłuższy niż 30 lat po jego upływie przekształca się w umowę na czas nieoznaczony (art. 695 § 1 k.c.).

Zbycie dzierżawionej nieruchomości przez jej właściciela nie ma niekorzystnego wpływu na prawa inwestora do dzierżawionego gruntu – nabywca wstępuje w stosunek dzierżawy na miejsce zbywcy i nie może wypowiedzieć umowy. Warunkiem tego jest jednak, aby umowa dzierżawy była zawarta na czas oznaczony, z zachowaniem formy pisemnej i z datą pewną, a grunt został najemcy wydany (odpowiedni protokół wydania gruntu, art. 678 w związku z art. 694 k.c.). Inaczej nabywca gruntu będzie mógł umowę wypowiedzieć z zachowaniem ustawowych terminów wypowiedzenia. Ten sam warunek musi być spełniony, aby prawa inwestora z umowy dzierżawy były zachowane, kiedy prowadzona jest egzekucja komornicza przeciwko właścicielowi gruntu. Nabywca nieruchomości w postępowaniu egzekucyjnym wstąpi wówczas w prawa wynajmującego z dzierżawy, bez możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy (art. 1002 k.p.c.).

Aby wyniki były rzetelne, pomiary muszą zachować ciągłość w całym okresie badań i w związku z tym niezbędne jest regularne serwisowanie. Wyróżniamy trzy rodzaje serwisu:

serwis prewencyjny (jest realizowany cyklicznie, co kwartał, albo dwa razy w roku i polega na regulacji naciągu lin odciągowych, kontrolę zabezpieczeń mocowania lin przy kotwach, sprawdzaniu funkcjonowania urządzeń pomiarowych, wykonaniu pomiarów ustawień instrumentów pomiarowych);
serwis awaryjny (polega na natychmiastowym usuwaniu wykrytej usterki na maszcie pomiarowym);
serwis wysokościowy (jest stosowany w celu usunięcia usterek instrumentów zainstalowanych na maszcie, bez konieczności składania masztu).

Cotygodniowa kontrola poprawności zapisów danych ma na celu wykrycie ewentualnych błędów pomiarowych, które najczęściej wynikają z:

– rozbieżności w zapisie kierunku wiatru pomiędzy dwoma czujnikami kierunku;

– przerwy w zapisie danych;

– oblodzenia czujników pojedynczych;

– zawyżonych wskazań anemometrowych, tzw. pików.

W przypadku wystąpienia któregoś z powyższych błędów pomiarowych, konieczna jest natychmiastowa interwencja ekipy serwisowej.

Dokładne wyniki są niezwykle istotne, gdyż nawet małe różnice mogą wygenerować znaczne rozbieżności w końcowych wynikach, dotyczących produkcji energii elektrycznej w perspektywie roku, kilku lat, a zwłaszcza w skali okresu żywotności turbiny. Po zakończeniu pomiarów przygotowuje się raport, który powinien zawierać następujące elementy:

– róża wiatrów;

– prędkość wiatru;

– wysokość pomiarów;

– dokładność pomiarów;

– interpolacja danych;

– czas pomiarów;

– cykle dobowe, roczne i kilkuletnie;

– certyfikaty.

– Złożenie wniosku o wydanie decyzji środowiskowej do właściwego organu administracji.

– Wydanie przez właściwy organ postanowienia o konieczności lub braku konieczności sporządzenia raportu OOŚ.

– Sporządzenie raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko.

– Przeprowadzenie konsultacji społecznych.

– Przeprowadzenie konsultacji z właściwymi organami.

– Uzyskanie decyzji środowiskowej.

Po uzyskaniu wszelkich wymaganych dokumentów wójt lub burmistrz gminy wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. Dokumentacja jak i wykonany raport podlega konsultacjom społecznym. Często ten etap jest najtrudniejszy podczas całej inwestycji, gdyż wejście w konflikt z częścią lokalnej społeczności może wydłużyć procedurę o rok-dwa, a nawet całkowicie zablokować inwestycję.

Wniosek o warunki przyłączeniowe powinien zawierać m.in.:

– specyfikacji technicznej turbiny wiatrowej;

– liczbę przyłączanych jednostek wytwórczych;

– charakterystykę mocy turbiny wiatrowej (krzywą mocy);

farmy wiatrowej.

Zakres kompletnego projektu budowlanego powinien obejmować:

– Projekt konstrukcyjny fundamentów i montażu turbin.

– Projekt energetyczny przyłączenia parku wiatrowego wraz z układem pomiarowo – rozliczeniowym.

– Projekt budowlany przyłączenia turbin do sieci, obejmujący stacje transformatorowe i linie.

– Projekt budynków pomocniczych.

– Projekt zagospodarowania terenu.

   Posiadając kompletny projekt budowlany można przystąpić do opracowania kosztorysu robót obejmującego wykonanie dróg dojazdowych, fundamentów pod turbiny, montażu samych turbin, linii elektroenergetycznych i przyłączenia ich do sieci, stacji transformatorowych, linii wprowadzenia mocy, budynków pomocniczych i zagospodarowania terenu.

Dopiero mając kompletny projekt budowlany można ubiegać się o wydanie stosownych pozwoleń w celu rozpoczęcia budowy elektrowni wiatrowej.

W przypadku konieczności budowy stacji przekaźnikowych z transformatorami oraz budowy centrum monitoringu, należy również przedstawić odpowiednie projektu budowlane wraz z dokumentacją.

Inwestor może rozpocząć rzeczywistą inwestycje budowy farmy wiatrowej, jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę /art. 28/ Prawo budowlane (Dz.U.1994 Nr 89, poz. 414).

W przypadku budowy elektrowni wiatrowych, w sprawach pozwoleń na budowę orzekać będą starostowie, lub w specyficznych okolicznościach wojewoda. Od wiedzy, doświadczenia i przedsiębiorczości inwestora w dużej mierze zależy prawidłowość przebiegu inwestycyjnego procesu budowlanego oraz osiągnięcie zamierzonego celu w najbardziej optymalnych warunkach.

Inwestor ubiegający się o pozwolenie na budowę składając wniosek powinien do niego dołączyć:

Kompletny projekt budowlany wraz z opiniami, uzgodnieniami i pozwoleniami wymaganymi przepisami szczególnymi.

Dowód stwierdzający prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,

Decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym.