Zasady projektowania połączeń kanałów
W praktyce stosuje się 4 sposoby połączeń kanałów przy wzroście wymiarów (średnic bądź wysokości przekroju) kanałów, poprzez:
a) wyrównanie den – tanie w budowie, jednak hydraulicznie mniej poprawne (cofka);
b) wyrównanie sklepień – drogie w budowie (zagłębienie), poprawne hydraulicznie;
c) wyrównanie osi kanałów – trudne w budowie, poprawne hydraulicznie;
d) wyrównanie zwierciadeł ścieków – trudne w budowie, hydraulicznie właściwe.
Ad.a) ∆h = 0
Rys.1 Schemat połączeń dwóch kanałów o różnej średnicy przy wyrównaniu den.
Ad. b) ∆h = d2-d1
Rys.2 Schemat połączeń dwóch kanałów o różnej średnicy przy wyrównaniu sklepień.
Ad. c) ∆h = (d2-d1)/2
Rys.3 Schemat połączeń dwóch kanałów o różnej średnicy przy wyrównaniu osi
Ad.d) ∆h = h2-h1
Rys. 4. Schemat połączeń kanałów przy wyrównywaniu zwierciadeł ścieków
Przykłady sposobów łączenia kanału bocznego (zbieracza) z kolektorem, bądź przykanalika z kanałem bocznym, podano na rys. 5,6
Rys.5,6 Schemat połączenia kanału bocznego z kolektorem o przekroju kołowym (po lewej) i jajowym (po prawej) – przy wyrównaniu sklepień.
W sieciach kanalizacyjnych nie dopuszcza się do zmniejszenia przekroju kanału na jego trasie – niezależnie od wypełnień w kanałach. Przykład takiej potencjalnej możliwości – sytuacji podano na rysunku 7. Dolny (drugi) odcinek kanału, o bardzo dużym spadku dna (bo spadek terenu jest duży), przy danym strumieniu objętości wymaga hydraulicznie mniejszej średnicy kanału (d2), w porównaniu do średnicy (d1) – na górnym (pierwszym) odcinku kanału – o małym spadku dna (bo i małym spadku terenu); przyjmujemy jednak: d1 = d2 – ze względów praktycznych, np. nie zatykania się kanałów ściekowych, transportowanymi wraz ze ściekami dużymi elementami. Wówczas wypełnienie kanału dolnego (h2) będzie mniejsze niż górnego (h1).
Rys.7 (po lewej), Sytuacja terenowa stwarzająca potencjalną możliwość zmniejszenia przekroju kanału na dolnym odcinku (przyjmujemy jednak d1 = d2) ; Rys. 8 (po prawej) Niekorzystny przypadek połączenia kanałów (d2 > d1) – występuje cofka piętrząca i praca górnego odcinka kanału pod ciśnieniem
Przypadek odwrotny do sytuacji podanej na rys.7 – niekorzystne hydraulicznie połączenie kanałów o różnych spadkach dna i terenu zobrazowano na rysunku 8. Wówczas h2 > h1 oraz d2 > d1.