11.1. ABC pierwszej pomocy
11.2. Pierwsza pomoc przy zranieniach
11.3. Oparzenia
11.4. Porażenie prądem
11.5. Zatrucia.
11.6. Złamania.
11.1. ABC pierwszej pomocy
1. Oceń zdarzenie i podejmij akcję ratunkową
2. Usuń czynnik szkodliwy tak szybko jak to możliwe
3. Oceń stan zagrożenia życia i zdrowia poszkodowanego
a) Sprawdź stan przytomności poszkodowanego
b) Sprawdź czynności oddechowe i drożność dróg oddechowych
c) Sprawdź pracę serca
d) Określ rodzaj i stopień obrażeń
4. Zabezpiecz poszkodowanego przed możliwością dalszych obrażeń (wyprowadź poszkodowanego ze strefy zagrożenia)
5. Wezwij pomoc medyczną – tel..999 lub ratunkowy 112……
6. W przypadku braku możliwości wezwania pomocy medycznej, zorganizuj transport poszkodowanego do najbliższego punktu medycznego.
7. W przypadku drobnych obrażeń , takich jak: zranienia, drobne oparzenia należy skorzystać z zestawu pierwszej pomocy znajdującego się w apteczce dobrze oznakowanej i umieszczonej w widocznym miejscu.
Udzielanie pierwszej pomocy
Udzielanie pierwszej pomocy przy złamaniach
Złamaną kończynę dolną można unieruchomić za pomocą szyny dostępnej w apteczce pierwszej pomocy lub za pomocą deski, kija, laski a także przez dowiązanie jej do kończyny zdrowej. Przy złamaniach kończyn górnych unieruchomienie wykonuje się podwieszając kontuzjowaną kończynę na temblaku z chusty trójkątnej lub wykorzystując części garderoby. Przy złamaniu żeber należy dokonać unieruchomienia klatki piersiowej przez ciasne owinięcie jej bandażem elastycznym – przy wykonanym przez poszkodowanego wydechu. Podczas unieruchamiania poszkodowany powinien przyjąć pozycję półsiedzącą. Po udzieleniu poszkodowanemu pierwszej pomocy, należy wezwać lekarza. Przy złamaniach kręgosłupa unikać przenoszenia poszkodowanego. W razie potrzeby ułożyć chorego na desce, zdjętych drzwiach i przenieść w bezpieczne miejsce. Nie przewozić do szpitala, poczekać na karetkę pogotowia.
Udzielanie pierwszej pomocy przy zranieniach
Otarcia naskórka
Skórę wokół rany należy odkazić środkiem odkażającym, nałożyć jałowy opatrunek lub plaster z opatrunkiem i skierować poszkodowanego do lekarza.
Krwotok żylny
Żyłę prowadzącą do rany przyciska się do przylegającej kości. Opatrunek uciskowy z jałowej gazy, bandaża mocującego i materiału uciskowego, nakłada się bezpośrednio na ranę i ciasno bandażuje. Opatrunku uciskowego nie należy zakładać, kiedy w ranie tkwią ciała obce. W czasie udzielania poszkodowanemu pierwszej pomocy, jego przełożony lub inni pracownicy powinni jak najszybciej wezwać lekarza.
Krwotok tętniczy
Należy zastosować ucisk, który umieszcza się między sercem a raną. Wykonuje
się go z takich samych środków opatrunkowych, jak w przypadku tamowania krwotoku
żylnego. Do czasu założenia opaski uciskowej, stosuje się ucisk palcami, aby jak najszybciej
zatamować upływ krwi. W czasie udzielania poszkodowanemu pierwszej pomocy,
jego przełożony lub inni pracownicy powinni jak najszybciej wezwać lekarza.
Udzielanie pierwszej pomocy porażonemu prądem elektrycznym
Udzielanie pierwszej pomocy poszkodowanemu rozpoczyna się po uwolnieniu go spod
działania prądu poprzez:
– wyłączenie napięcia właściwego obwodu elektrycznego,
– odciągnięcie porażonego od urządzeń będących pod napięciem,
– odizolowanie porażonego, uniemożliwiające przepływ prądu przez jego ciało.
Dalsze postępowanie zależy od stanu poszkodowanego.
Gdy porażony krwawi, należy zatrzymać krwawienie.
Kiedy porażony jest przytomny, należy rozluźnić mu ubranie w okolicy szyi, klatki
piersiowej i brzucha, ułożyć poszkodowanego w wygodnej pozycji do chwili przybycia
lekarza.
Kiedy porażony jest nieprzytomny, lecz oddycha, nie należy go, nawet na bardzo krótko,
pozostawać w pozycji „na wznak”. Trzeba ułożyć go w tzw. pozycji bocznej ustalonej i stale
obserwować (oddech może się zatrzymać). Jeżeli przybycie lekarza przedłuża
się, poszkodowanego należy po upływie ok. 2 godz. obrócić na drugi bok.
Kiedy porażony jest nieprzytomny, nie oddycha, nie ma oznak krążenia, natychmiast
należy wezwać lekarza i do chwili jego przybycia zastosować reanimację oddychania
i krążenia.
Sztuczne oddychanie metodą usta-usta:
– udrożnić drogi oddechowe,
– odchylić głowę poszkodowanego do tyłu,
– zatkać nos poszkodowanego przez ściśnięcie palcami,
– wdmuchiwać do ust poszkodowane powietrze z częstotliwością 16 do 20 razy na minutę,
aż do chwili, gdy podejmie on samodzielnie funkcję oddychania lub do chwili przybycia
lekarza,
– w czasie prowadzenia akcji używać środków ochrony osobistej.
Zewnętrzny masaż serca:
– ułożyć poszkodowanego na wznak, na twardym podłożu,
– uciskać rytmicznie mostek poszkodowanego nadgarstkami ułożonymi na sobie
na głębokość 3 do 5 cm, z szybkością 80 uciśnięć na minutę,
– tę akcję należy połączyć ze sztucznym oddychaniem – po każdych 2 wdmuchnięciach
powietrza, należy wykonać 15 uciśnięć mostka, (UWAGA! – obecnie resuscytacja krążeniowo-oddechowa zaleca częstotliwość 30:2 czyli 30 uciśnięć na dwa wdechy ratownicze)
– akcję należy prowadzić do chwili, aż serce podejmie pracę lub do chwili przybycia lekarza,
– w czasie prowadzenia akcji używać środków ochrony osobistej.
Udzielanie pierwszej pomocy przy padaczce
Objawy: drgawki, piana na ustach, upadek na ziemię, mimowolne oddawanie moczu, utrata przytomności.
Chorego zabezpieczyć przed potłuczeniem się i przegryzieniem języka, włożyć między zęby zwiniętą tkaninę, podłożyć pod głowę zrolowany koc lub zdjętą kurtkę, bądź przytrzymać głowę między nogami, wezwać pogotowie. W przypadku ustąpienia objawów chorego przykryć i zapewnić spokój.
Pierwsza pomoc przy zatruciach
zatrucia gazem (np. tlenek węgla, gazy spalinowe)
Objawy – ból głowy, senność, zaburzenia chodu, nudności, szum w uszach, utrata przytomności.
Natychmiast wynieść chorego z pomieszczenia do miejsca, gdzie jest czyste powietrze. W miarę możliwości podać tlen, jeśli brak oddechu zastosować sztuczne oddychanie. Zawiadomić pogotowie.
Zatrucie metanolem
Objawy – zaburzenia widzenia i równowagi, zaburzenia mowy.
Sprowokować wymioty i zawiadomić pogotowie. Jeśli chory jest przytomny podać do picia etanol (40% rozcieńczony sześciokrotnie wodą) w ilości 1,5-2ml na kilogram masy ciała. Przykładowo dla osoby o wadze 60 kg około 100ml etanolu rozcieńczonego w 500 ml wody.
zatrucie kwasem lub ługiem
NIE PROWOKOWAĆ WYMIOTÓW!!!
Podawać do picia duże ilości wody. W przypadku zatrucia kwasem lekarz może podać rozcieńczony roztwór sody oczyszczonej. W przypadku zatrucia ługiem słaby roztwór kwasu octowego lub cytrynowego.
Oparzenie chemiczne
Oparzenie oka
Natychmiast przemywać oko nieprzerwanie dużą ilością wody przez okres 15 minut. Oko powinno być rozwarte palcami dla ułatwienia wypłukiwania żrącej substancji. W zakładach pracy można wykorzystać do tego celu tzw. natryski bezpieczeństwa.