Materiał na podstawie seminarium (zasady projektowania i budowy kanalizacji podciśnieniowej)
Zasady montażu sieci
Sieć zbiorczych rurociągów podciśnieniowych układa się możliwie równolegle do powierzchni terenu z charakterystycznymi wzniosami, które w rurociągach mają następujące cele do spełnienia: • wywołanie porcjowego transportu ścieków od wzniesienia do wzniesienia, • wytworzenie zamknięć ściekowych w okresach braku przepływu, które w chwili inicjacji przepływu pozwolą wytworzyć mieszaninę powietrzno – ściekową, • uniemożliwienie powrotnego przepływu ścieków i powietrza w okresach braku dopływu ścieków do sieci rurociągów podciśnieniowych w miejscach, gdzie ze względu na ukształtowanie terenu wymuszony jest transport ścieków pod górę. Aktualnie stosowane są trzy typy profili pionowych w zbiorczych rurociągach podciśnieniowych (rys.): • falowy, • piłokształtny, • kieszeniowy.

Rys.4 Schematy profilu zbiorczego rurociągu podciśnieniowego:
a) w kształcie fali, b) w kształcie zębatej piły, c) w kształcie kieszeni
a) w kształcie fali, b) w kształcie zębatej piły, c) w kształcie kieszeni
W większość systemów kanalizacji podciśnieniowej stosowany jest tylko jeden typ profilu pionowego, niezależnie od ukształtowania topograficznego terenu, natężeń przepływu ścieków i powietrza w sieci. Jedynie w kanalizacji podciśnieniowej typu ROEVAC stosowane są wszystkie typy profilu w zależności od warunków lokalnych. Profil falowy charakteryzuje się łagodnymi wzniesieniami. Odcinki wznoszące są około dwukrotnie krótsze niż odcinki opadające. Zalecana wysokość wzniosu zależy od średnicy zbiorczego rurociągu podciśnieniowego i waha się od 120 mm do 300 mm. Punkty wysokie i niskie na długości zbiorczego rurociągu podciśnieniowego wykonuje się przez wygięcie rury. Zaletami tego profilu są łatwość montażu, niskie straty statyczne podciśnienia oraz możliwość stosowania w gruntach niestabilnych. Profil piłokształtny charakteryzuje się długimi opadającymi odcinkami o nachyleniu minimalnym 5 ‰ i bardzo krótkimi odcinkami wznoszącymi o wysokości minimum 1,5 średnicy wewnętrznej rurociągu podciśnieniowego. Punkty niskie i wysokie wykonuje się za pomocą kolan 45°. Zaleca się go stosować w zbiorczych rurociągach podciśnieniowych o średnicy wewnętrznej większej niż 100 mm. Zaletami tego profilu są niskie straty statyczne podciśnienia i możliwość wydłużenia w terenie płaskim. Profil kieszeniowy charakteryzuje się tym, że w niskich punktach zbiorczego rurociągu podciśnieniowego, na końcu odcinka opadającego wykonuje się dodatkowo obniżenie rurociągu podciśnieniowego w postaci syfonu. Punkty wysokie wykonuje się za pomocą kolan 45°. Długości i nachylenia odcinków opadających i wznoszących są identyczne jak w profilu piłokształtnym. Zaleca się go stosować w zbiorczych rurociągach podciśnieniowych o średnicy wewnętrznej mniejszej niż 100 mm i w których występuje mały przepływ ścieków. Stosuje się go na bocznych odgałęzieniach i końcówkach sieci kanalizacji podciśnieniowej.
Norma PN-EN 1091 formułuje ogólne warunki, jakie powinien spełniać wysokościowy profil pionowy zbiorczego rurociągu podciśnieniowego:
• powinien umożliwiać samo oczyszczający przepływ i zapobiegać osadzaniu się stałych zanieczyszczeń ze ścieków,
• minimalny spadek rurociągu podciśnieniowego powinien wynosić 1:500, to znaczy 5 ‰,
• wielkość zamknięć ściekowych w punktach niskich powinna być utrzymywana na jak najniższym poziomie,
• wysokość poszczególnych wzniesień powinna być możliwie mała,
• korzystniejsze jest stosowanie większej liczby małych wzniesień niż jednego dużego,
• maksymalna różnica wysokości ułożenia dna rurociągu nie powinna przekraczać 1,5 m,
• minimalna odległość między wzniesieniami powinna wynosić: dla podłączeniowych rurociągów podciśnieniowych 1,5 m, a dla zbiorczych rurociągów podciśnieniowych 6 m.
• powinien umożliwiać samo oczyszczający przepływ i zapobiegać osadzaniu się stałych zanieczyszczeń ze ścieków,
• minimalny spadek rurociągu podciśnieniowego powinien wynosić 1:500, to znaczy 5 ‰,
• wielkość zamknięć ściekowych w punktach niskich powinna być utrzymywana na jak najniższym poziomie,
• wysokość poszczególnych wzniesień powinna być możliwie mała,
• korzystniejsze jest stosowanie większej liczby małych wzniesień niż jednego dużego,
• maksymalna różnica wysokości ułożenia dna rurociągu nie powinna przekraczać 1,5 m,
• minimalna odległość między wzniesieniami powinna wynosić: dla podłączeniowych rurociągów podciśnieniowych 1,5 m, a dla zbiorczych rurociągów podciśnieniowych 6 m.
Sieci zbiorczych ruroci
ągów podciśnieniowych buduje się z rur PVC-U lub PE-HD o minimalnej wytrzymałości materiału na ciśnienie 0,6 MPa. Rury z PVC-U łączy się na kielich z uszczelką gumową, natomiast rury z PE-HD łączy się zgrzewając doczołowo lub na klej albo za pomocą kształtek elektrooporowych. Norma PN-EN 1091 zaleca (dopuszcza), aby wewnętrznaminimalna
średnica podciśnieniowego rurociągu podłączeniowego nie była mniejsza niż 50 mm. Rurociągi podciśnieniowe należy układać w gruncie w zależności od konfiguracji terenu zgodnie z rysunkiem 5, poniżej poziomu przemarzania gruntu. Zaleca się, aby wysokość poszczególnych wzniesień w rurociągu podciśnieniowym była możliwie najmniejsza. Wskazane jest wiele małych wzniesień zamiast jednego dużego. Zaleca się, aby zmiana poziomu wzniesienia wahała się w przedziale od Hmin = 1,5d do Hmax = 1,5 m, a minimalne odległości między wzniesieniami wynosiły 6 m.
a) rurociąg transportujący ścieki na terenie płaskim, b)
przeciwnie do spadku terenu, c)
i -minimalny spadek ruroci
ągu podciśnieniowego, L-odległość pomiędzyrewizjami, 1-rewizja, 2-wzniesienie
Zmiany profilu powinny być wykonywane tam, gdzie jest to niezbędne, aby nie dopuścić do zbytniego zagłębienia rurociągu podciśnieniowego. Na odcinkach płaskich i wznoszących, zbiorcze rurociągi podciśnieniowe buduje się ze wzniesieniami o profilach: falowym, zębatym lub kieszeniowym (rys. 5). Natomiast na odcinkach opadających zbiorczy rurociąg podciśnieniowy należy prowadzić zgodnie ze spadkiem terenu, a minimalny spadek zbiorczego rurociągu podciśnieniowego nie może być mniejszy niż 0,2 %. Zbiorcze rurociągi podciśnieniowe układa się w wąskich wykopach z odpowiednio wyprofilowanym dnem i na zagęszczonej podsypce piaskowej. Podłączenia bocznych rurociągów podciśnieniowych (podłączeniowych) do zbiorczych rurociągów podciśnieniowych wykonuje się w górnej części zbiorczego rurociągu podciśnieniowego w zakresie kąta ±60° od osi pionowej (rys. 6). Na zbiorczym rurociągu podciśnieniowym w odległości 2 m od wzniesienia nie powinno być żadnego podłączenia.

Rys. 6. Schemat podłączenia bocznego rurociągu podciśnieniowego ze zbiorczym rurociągiem podciśnieniowym:
a) przekrój poprzeczny, b) przekrój podłużny, c) widok z góry, 1-boczny rurociąg podciśnieniowy, 2- zbiorczy
a) przekrój poprzeczny, b) przekrój podłużny, c) widok z góry, 1-boczny rurociąg podciśnieniowy, 2- zbiorczy
ruroci
ąg podciśnieniowy, 3-kąt podłączenia bocznego rurociągu podciśnieniowego względem pionowej płaszczyznyw zakresie 60 , 4- ± k
0 ąt podłączenia bocznego rurociągu podciśnieniowego względem poziomej płaszczyzny.
1-zbiorczy rurociąg podciśnieniowy, 2 -rura pionowa, 3-
skrzynka
żeliwna, 4-korek gumowy, 5-płyta fundamentowaRewizje (rys. 7), które służą do kontroli pracy sieci kanalizacji podciśnieniowej, zaleca się rozmieszczać na zbiorczych rurociągach podciśnieniowych tuż za wzniesieniami (rys. 5a) oraz w miejscach łączenia się zbiorczych rurociągów podciśnieniowych (rys. 8). Zasuwy odcinające na zbiorczych rurociągach podciśnieniowych zaleca się rozmieszczać w odległościach nie większych niż 450 m oraz w miejscach łączenia się zbiorczych rurociągów podciśnieniowych (rys. 8).
Rys.8 (u dołu) Rys. 8. Schematy połączenia zbiorczych rurociągów podciśnieniowych: a) o różnychśrednicach, b) o takich samychśrednicach, 1- zasuwa odcinająca, 2-rewizja
