Izolacje z pianek PE są elastyczne, nadają się wiec doskonale do izolowania krzywizn, łuków, długich odcinków prostych. Ich mała grubość pozwala na wykonywanie izolacji w miejscach trudnodostępnych, jak: instalacje prowadzone w bruzdach ściennych, podłodze. Mała odporność temperaturowa preferuje je z kolei do instalacji wody zimnej, c.w.u., wentylacji i klimatyzacji, jak też instalacji chłodniczych. W centralnym ogrzewaniu można je stosować tylko w instalacjach niskotemperaturowych. Poniżej omówione zostaną zasady izolowania rur pianką PE firmy Thermaflex oraz inne dostępne rozwiązania.
Warunki ogólne montażu
Powierzchnia izolowana powinna być sucha, niezatłuszczona, oczyszczona z kurzu. Izolacje z PE mogą być mocowane na rurach za pomocą:
- klejenia
- spinek
Klejenie
Optymalna temperatura to 10-20°C. W przypadku niższych temperatur, czas odparowania rozcieńczalników wydłuża się, przy temperaturach wyższych – skraca się. Kleje schną w czasie do 24 godzin. Należy je przechowywać w temperaturze wskazanej przez producenta (zwykle >10C). Trwałość nie przekracza 12 miesięcy. Klejone są zawsze podłużne styki izolacji i poprzeczne (dwóch sąsiednich rur izolacyjnych). Klej nakładamy pędzelkiem na obie łączone części izolacji i odczekujemy, aż częściowo odparuje rozpuszczalnik. Można tutaj wykonać test „palca”. Jeśli klej nie ciągnie się za palcem, powierzchnie są gotowe do sklejenia.
Samo sklejanie wykonujemy przyciskając na moment obie łączone powierzchnie. Dociskanie powinniśmy rozpoczynać od zewnętrznych krawędzi, idąc stopniowo ku środkowi (rys.).
Dla zapewnienia kompensacji otuliny należy stosować zasadę „102”, czyli na 1 m izolowanej rury należy przewidzieć 102cm izolacji.
Spinki
W tej technologii montażu końce podłużne izolacji z PE łączone są specjalnymi spinkami, mnie więcej co 20cm. Dwie sąsiednie otuliny łączy się taśma samoprzylepną. Spinki wykonane są z PP i sprzedawane w opakowaniach po 100szt.
Fot. Spinki (klamry) do izolacji z pianki PE
Spinki uszkadzają powierzchniowo izolację, ale przy braku kleju zapewniają jej szczelność.
Izolowanie złączek przy zastosowaniu obu metod jest podobne, pod względem sposobu trasowania i wycinania izolacji. Zdecydowanie bardziej szczelne termicznie i estetyczniejsze jest jednak klejenie, dlatego poniżej skupię sie tylko na tej metodzie. Zacznę od przedstawienia warsztatu izolera i niezbędnych narzędzi.
Narzędzia
Do wykonywania izolacji z pianki PE niezbędne będą:
- skrzynka uciosowa
- ostry nóż, jeden o długim ostrzu i jeden krótkim, np. nożyk do tapet
- cyrkiel (do trasowania bardziej skomplikowanych krzywizn i łuków)
- metalowe wycinaki (wykrojniki), do wycinania otworów o danej średnicy przy izolowaniu trójników
- macka pomiarowa, do szybkiego przenoszenia wymiarów zewnętrznych izolowanych elementów
- przymiar liniowy
- klej z pędzelkiem
Fot. Po lewej – macka pomiarowa, po prawej – zestaw narzędzi do montażu izolacji firmy Thermaflex. Wycinaki wykonane z rurek miedzianych zaostrzonych na jednym końcu.
Izolowanie rur
Izolacje PE wykonane w postaci otulin mogą być fabrycznie nacięte lub nie. Oba rozwiązania dość łatwo zakłada się na rury jeszcze nie zamocowane w instalacji (np. podejścia wykonane w posadzkach). Przy długich ich odcinkach przesuwanie izolacji po rurze może być jednak uciążliwe, a jej brzeg może blokować izolację, lub nawet ją uszkadzać. Aby temu zapobiec, można stosować tzw. „grzybki montażowe” (rys.) wykonane w postaci tworzywowych zatyczek do rur. Dobrym rozwiązaniem są tutaj korki do prób szczelności.
Rys. Po lewej korki tworzywowe do prób szczelności, z prawej – sposób montażu długich odcinków izolacji z wykorzystaniem zaślepki (grzybka montażowego).
Przy rurach już zamocowanych, izolację trzeba w pierwszej kolejności rozkroić na całej długości, założyć na rurę i dopiero wtedy łączone brzegi posmarować klejem. Jeśli średnica izolowanej rury jest nietypowa, izolowanie możemy wykonać przy użyciu maty izolacyjnej o odpowiedniej grubości. Zaczynamy w tym wypadku od zmierzenia wymaganej szerokości izolacji (obwodu rury). Następnie wycinamy ostrym nożem prostokąt i smarujemy jego brzegi klejem. Tak przygotowana izolację zakładamy na rurę i po częściowym odparowaniu rozpuszczalnika sklejamy brzegi na całej długości. (rys. u dołu, po prawej). Jeśli rura wymaga podwójnej izolacji, to druga warstwę trasujemy po zamocowaniu pierwszej, przy czym miejsce klejenia przesuwamy o około 90° (rys. u dołu, po lewej).
Izolowanie łuku
Łuki wykonane w postaci rur giętych na placu budowy przy użyciu giętarek, mają łagodne załamania o dość dużym promieniu. Izolowanie ich nie wymaga docinania izolacji a jedynie wsunięcia jej na rurę. Wsuwanie wykonujemy ruchami obrotowymi. Dla ułatwienia całej operacji rurę można posmarować środkiem poślizgowym (np. płynem do mycia naczyń). Po pokonaniu łuku miejsce klejenia powinno wypaść po stronie większego promienia.
![]()
Izolowanie kolan
Wykonane na rurze kolano prostokątne, niezależnie od technologii (skręcanie, zaprasowywanie, klejenie, lutowanie) ma zawsze bardzo ostrą zmianę kierunku i często posiada większą średnicę, od średnicy zewnętrznej rury. Zaizolowanie takiego fragmentu wymaga przycięcia izolacji na skrzynce uciosowej pod kątem 45°. Zalecam, aby kolano traktować zawsze jako osobny odcinek rury i izolować je w pierwszej kolejności, a dopiero potem dopasowywać fragmenty odcinków prostych.
Samo kolano możemy w tym przypadku zamocować na rurze na dwa sposoby:
- 1. Po przycięciu obu fragmentów izolacji założyć je od razu na rurę z obu stron kolana i skleić na długości, potem posmarować części ukośne i skleić uzyskując kąt prosty.
- 2. Skleić wycięte na skrzynce uciosowej kawałki uzyskując kąt prosty. Odczekać, aż klej zwiąże, po czym rozciąć nożem powstały kąt od strony mniejszego łuku, założyć na kolano i i ponownie skleić izolację.
Kolano segmentowe
Powyższa metoda izolowania klan jest prosta, ale sprawdza się przy krótkich kolanach, wykonanych np. złączkami zaprasowywanymi, lub spawanymi przy użyciu „kolan hamburskich”. Jeśli kolano jest dłuższe, wykonane w postaci łuku giętego, konieczne są inne rozwiązania. Zwykle w takich przypadkach stosujemy kolana segmentowe, lub żłobkowane. W obu przypadakch konieczna jest skrzynka uciosowa.
Kolano segmentowe – z prostego odcinka izolacji wycinamy segmenty pod kątem 30. Sposób wykonania pokazują rysunki.
Rys. Wykonanie kolana segmentowego.
Kolano żłobkowe – wymaga użycia szablonu na skrzynce uciosowej w kształcie litery V. Nie każda skrzynka taki posiada, dlatego to trudna metoda izolowania łuków. Cięcie „na oko” tutaj nie wyjdzie. Wykonanie wymaga wycięcia 3 klinów, sklejenia kolana, a następnie rozcięcia go po stronie mniejszego łuku, założenia na rurę i ponownego sklejenia. Metoda powyższa sprawdza się dla rur o średnicy do 60mm.
Kolano na dużych średnicach rur
Przy izolowaniu dużych średnic wchodzimy powoli w sferę geometrii, która wymaga widzenia przestrzennego i precyzyjnego trasowania. Niektóre firmy wspomagają monterów własnymi szablonami, które wystarczy przyłożyć do maty izolacyjnej i odrysować, a następnie wyciąć ostrym nożem. Przy braku szablonu wykonanie skomplikowanego kształtu wymaga już trochę umiejętności i specjalistycznej wiedzy. Poniżej przedstawiam sposób izolowania kolana hamburskiego za pomocą maty z pianki izolacyjnej.
- 1. Wyznaczamy wielkość promienia R danego kolana, a następnie za pomocą cyrkla kreślimy jego ślad ma macie zaczynając od jej naroża. Na rys. poniżej jest to wymiar R kreślony z p. A do B.
- 2. Za pomocą dowolnego paska maty mierzymy obwód rury i dzielimy go na pół. Powstały odcinek BC odkładamy na macie.
- 3. Za pomocą cyrkla kreślimy drugi łuk o długości AC.
- 4. Wycinamy środkowa część maty zawarta pomiędzy zakreślonymi łukami. Musimy wykonać dwie takie same części, a następnie posmarować klejem boki po stronie większego łuku i skleić je ze sobą.
- 5. Powstały fragment izolacji zakładamy na kolano i sklejamy po stronie mniejszego łuku.
Izolowanie trójników, redukcji, kołnierzy, zaworów to kolejna porcja rysunków. Nie będę ich tutaj wszystkich wrzucał, bo to bardzo zwiększa transfer. Zachęcam do ściągnięcia sobie z sieci gotowych instrukcji określonych firm. Opisywane zasady montażu izolacji Thermaflex dostępne są na stronie firmy, pod adresem https://thermaflex.com/wp-content/uploads/2021/10/instrukcja-montazu-izolacji-thermaflex.pdf
Polecam też króciutki film.