Przepisy prawne
W Polsce zasady montażu i projektowania wewnętrznych systemów kanalizacji podciśnieniowej reguluje norma PN-EN 12109 z 2003r. „Wewnętrzne systemy kanalizacji podciśnieniowej” .
Zasada działania
System kanalizacji podciśnieniowej jest systemem działającym pod ciśnieniem niższym niż ciśnienie atmosferyczne w którym:
– ścieki wpływają do sieci przewodów przez specjalne zawory opróżniające
– większość powietrza niezbędnego do właściwego transportu ścieków wprowadzana jest przez zawory opróżniające
W systemie kanalizacji podciśnieniowej wyróżnia sie cztery zasadnicze elementy:
– automatyczne zawory opróżniające (AIU)
– toalety podciśnieniowe
– sieć przewodów
– stacja podciśnieniowa
W instalacji podciśnieniowej systemu centralnego sieć przewodów cały czas znajduje się pod ciśnieniem niższym od atmosferycznego (podciśnieniem) wytwarzanym przez stację podciśnieniową z zamontowaną pompą. Przybory sanitarne oddzielone są od podciśnienia poprzez automatyczne zawory opróżniające zwane też ewakuacyjnymi. Przy otwarciu zaworów występująca różnica ciśnień pomiędzy powietrzem w pomieszczeniu a siecią przewodów powoduje wysysanie ścieków z przyborów i kierowanie ich do zbiornika pośredniego w stacji podciśnieniowej. Po wyrównaniu ciśnień zawór ewakuacyjny zamyka się, a do przyborów doprowadzana jest świeża porcja wody. W porównaniu do kanalizacji grawitacyjnej system podciśnieniowy jest:
– techniką oszczędzającą wodę
– pozwala na zastosowanie mniejszych średnic przewodów
– ma zdolność do samooczyszczania się przewodów
– pozwala na boczny transport bez utraty wysokości
– przybory sanitarne mogą być zamontowane w dowolnym miejscu z dala od systemu grawitacyjnego
Zastosowanie kanalizacji podciśnieniowej
– ograniczona przepustowość kanalizacji grawitacyjnej
– braki w dostępie do wody
– przy pożądanym rozdzieleniu ścieków szarych od czarnych
– w więziennictwie dla wyeliminowania możliwości wykorzystania systemu rur do komunikowania się
– w szpitalach i innych budynkach gdzie wymagany jest wysoki poziom higieny
– w przypadku gdy system grawitacyjny jest nieopłacalny lub niewykonalny
Rys. Porównanie zużycia wody w systemie tradycyjnym i podciśnieniowym.
Rodzaje kanalizacji podciśnieniowej
Systemy kanalizacji podciśnieniowej w budynkach można ogólnie podzielić na:
– system pojedynczy
– system podwójny , łączony
Rys.1 System jednorurowy. OZn. 1-połączoenie z atmosferą, 2,3-toalety podciśnieniowe, 4-pisuary podciśnieniowe, 5- odprowadzenie ścieków do kolektora, 6-zawór opróżniający, 7-stacja podciśnieniowa
W systemie pojedynczym (rys.1) w budynku występuje tylko jedna stacja podciśnieniowa. Przewody odpływowe z przyborów sanitarnych prowadzone są zwykle pod stropem kondygnacji. Powietrze zasysane wraz ze ściekami odprowadzane jest w stacji podciśnieniowej ( wytwornicy podciśnienia) do atmosfery osobna rurą wywiewną.
System kanalizacji podwójnej stosowany jest w bardziej rozległych budynkach, lub w przypadku konieczności rozdzielenia ścieków szarych od czarnych (rys.2 u dołu).
Rys. 2 System kanalizacji podciśnieniowej podwójnej. ozn. 1,2 – toalety podciśnieniowe, 3-zawór odcinający, 4-zbiornik ścieków, 5-zawór rozgraniczający dwa podsystemy, 6-urządzenie wytwarzające podciśnienie z pompami tłocznymi
Elementy systemu
Automatyczne zawory opróżniające
Systemy kanalizacji podciśnieniowej oferowane w Polsce i na świecie wyrosły na pniu rozwiązania Liliendahla, szwedzkiego inżyniera, który jako pierwszy zgłosił patent toalet podciśnieniowych. System wprowadzono w praktyce na osiedlu w Sztokholmie w 1959 roku. Pomysł Liliendahla jest wzorem dla liczących się obecnie rozwiązań kanalziacji podciśnieniowych firm takich jak:
– QUA-VAC
– ROEDIGER
– ISEKI
– FLOVAC
-AIRVAC
Zadaniem zaworów opróżniających jest utrzymywanie w stanie zamkniętym sieci przewodów podciśnieniowych podłączonych do przyborów sanitarnych tak, aby nie doszło do przypadkowego zassania ścieków. Zawór otwiera się dopiero w momencie przekroczenia dopuszczalnej ilości ścieków (przy montażu np. w studzience kanalizacyjnej) lub elektrycznie za pomocą urządzenia sprzęgającego. Większość oferowanych konstrukcji zaworów opróżniających ma podobną budowę. Elementem zamykającym przepływ ścieków jest tłok dociskany do gniazda zaworu. Zawór do otwarcia wykorzystuje zwykle energię podciśnienia, dlatego nie ma potrzeby doprowadzenia dodatkowego zasilania.
Zawory FLOVAC wykonane są z polipropylenu wzmocnionego włóknem szklanym a sterownik zaworu z przeźroczystego nylonu dla umożliwienia wizualnej kontroli pracy. Wszystkie elementy zaworu są łatwo demontowalne w celu usprawnienia pracy serwisu. Przez zawór FLOVAC przechodzą zanieczyszczenia stałe o średnicy do 78,5 mm
W kanalizacji podciśnieniowej wewnętrznej zawory opróżniające montowane są z reguły na przewodach poziomych za przyłączem od przyboru kanalizacyjnego. Przed zaworem mocowany jest dodatkowo zawór zwrotny uniemożliwiający wsteczny przepływ ścieków.
Fot. Zawory opróżniające po lewej Flovac, o prawej Iseki.
Fot. Zawór opróżniający airvac.