Zawory kulowe
Składają się z korpusu wewnątrz którego zamocowana jest na trzpieniu mosiężna, przewiercona w środku kula. Uszczelnienie pomiędzy kulą a korpusem stanowią uszczelki z PTFE (teflonu). Obracanie trzpieniem powoduje całkowite otwarcie lub zamknięcie zaworu. Obrót trzpienia maksymalnie 90°. Zawory kulowe w instalacjach wodociągowych wykonywane są na różne zakresy ciśnień i temperatury pracy.
Rys. Przekrój przez zawór kulowy. Ozn. 1-osłona dźwigni, 2-dźwignia, 3-nakrętka, 4-trzpień, 5-dławik, 6-uszczelnienie, 7-korpus zaworu, 8-uszczelka z PTFE, 9- kula, 10-lewa część korpusu
W tradycyjnych instalacjach wodociągowych stosowane są zwory o wytrzymałości na ciśnienie 10, 15, 20, 25, 30, 35 a nawet 45 bar. temperatura pracy może się wahać od -30°C do +180°C , przy czym do wody pitnej wystarczające są temperatury poniżej 40°C. Wyższe zakresy temperatur stosowane są z myślą o instalacjach c.o.. Zawory kulowe dostepne są też w wersji antykamiennej, gdzie kula zaworu pokryta jest dodatkowo teflonem zapobiegającym osadzaniu sie soli wapnia i magnezu.
Zawory kulowe są mało odporne na zamarzanie czynnika, podawanie przez producentów wytrzymałości na temperatury ujemne jest nieporozumieniem, bowiem zawór znosi te temperatury pod warunkiem nie zamarzania płynu w instalacji.
Figury zaworów
![]() |
Zawór kulowy motylkowy z obustronnym gwintem wewnętrznym |
![]() |
Zawór kulowy dźwigniowy |
![]() |
Zawór kulowy motylkowy nakrętno-wkrętny |
![]() |
Zawór dźwigniowy obustronnie nakrętny |
![]() |
Zawór kulowy z półśrubunkiem |
![]() |
Zawór kulowy z kurkiem spustowym |
![]() |
Zawór kulowy ogrodowy |
![]() |
Zawór kulowy spustowy (zastosowanie głównie przy rozdzielaczach). |
![]() |
Zawór kulowy z filtrem siatkowym |
![]() |
Zawór kulowy trójnikowy |
![]() |
Zawór kulowy do lutowania |
![]() |
Zawór kulowy kołnierzowy z PVC |
Osobną grupę stanowią zawory kulowe kątowe pod baterie czerpalne stojące montowane na dopływie do baterii. zawory takie wyposażone są standardowo w rozetki maskujące i filtry do wody.
Fot. Zawór kątowy pod baterię