Rury żeliwne

1. Wstęp

 

W sieciach wodociągowych stosowane są rury z żeliwa sferoidalnego, produkowanego metoda odśrodkową w której grafit występuje w postaci kuleczek (stąd nazwa). Materiał taki w odróżnieniu do żeliwa szarego charakteryzuje się większa odpornością na siły zginające, jest częściowo plastyczny i może ulegać lokalnym odkształceniom. W Polsce rury żeliwne sferoidalne sprzedawane są takich producentów, jak:

– Saint Gobain

– Buderus Guss

– Elektrosteel Casting

– Generik

– vonRoll

A nie jest to cała oferta rynkowa. jak widać systemów jest dużo, każdy z  nich ma wiele podobieństw ale i różnice, dlatego postaram się w miarę możliwości omówić wszystkie istotne elementy. na początek cechy wspólne dla rur żeliwnych jak: właściwości, transport i składowanie. Cechy mechaniczne rur są do siebie bardzo zbliżone u różnych producentów z uwagi na normę według której są wytwarzane.

 

2. Właściwości i charakterystyka rur żeliwnych sferoidalnych

 

Tabela. Parametry dla rur i kształtek według EN 545

 

Rury sferoidalne wytwarzane są o średnicach nominalnych DN80-1000mm i długości standardowej 6m. Zdarzają się jednak odstępstwa np. L = 5,5m (Fusion Polska), czy średnice nominalne od DN60-2000 (Saint Gobain). Dostępne są ponadto rury w wersji kielichowej i kołnierzowej.

 

Klasy rur

Obowiązujące są nadal jeszcze dwie klasyfikacje według:

– grubości ścianki rur ozn. K, np. K9, K10 (norma PN-EN 545:2006)

– dopuszczalnego ciśnienia roboczego (norma PN-EN 545:2010) ozn. C, klasy C25 (do 25 bar), C30 (30 bar), C40 (40 bar), C50, C64, C100, klasy ciśnieniowe są ściśle związane ze średnicą nominalną rury, im większa tym niższa klasa ciśnieniowa.

 

 

3. Transport i składowanie rur żeliwnych (rys. Saint-Gobain PAM)


3.1 Składowanie

 
 Rury należy składować na równym, stabilnym podłożu, na podkładach z drewna. Należy unikać terenu nachylonego, bagnistego, zanieczyszczonego kamieniami. Nie zaleca się też układania rur bezpośrednio na ziemi z uwagi na ich późniejsze silne zanieczyszczenie.  
 
Sposób składowania rur zależy od ich średnicy. Rury o średnicy nominalnej 60-300mm dostarczane są często w wiązkach. Przy składowaniu rury takie pozostawia się związane stosując przekładki między rzędami. Należy pamiętać, że transport rur w wiązkach nie może się odbywać poprzez zaczepianie urządzeń dźwigowych o taśmy wiążące rury (taśmy nie wytrzymają ich ciężaru), ale o zawiesia opasujące je od dołu. 
Rys. Sposób składowania rur w wiązkach.
 
Maksymalna wysokość składowania powinna być przyjmowana z tabeli.
 
Tabela1. Dopuszczalna ilość wiązek układanych w stosy.
 
Rury o średnicach 350-2siecwo114.jpg000 mm dostarczane są luzem. Na placu budowy rury układa się je w piramidę lub w stos  z przekładkami. Układ w piramidę wymaga zabezpieczenia klinami wszystkich rur dolnego rzędu. Kolejne rzędy układa się odwracając rury kielichem w druga stronę. Rura nie może się opierać na kielichu.  Maksymalna ilość warstw w układzie piramidy zależy od średnicy nominalnej rury i wynosi od 18 do 2. (tabela). Układ z przekładkami polega na oddzieleniu dwóch rzędów rur przekładką z kantówki drewnianej. W każdym rzędzie zabezpiecza się skrajne rury klinami.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tabela2. maksymalna ilość warstw rur składowanych w piramidę
 
Tabela 3. Klinowanie stosów
 
3.2 Zasady transportu rur
 
Zalecenia podstawowe
• Stosować urządzenia podnoszące o odpowiednim udźwigu.

• Manewrować powoli, unikać przechyłów.

• Unikać uderzeń lub otarć rur w trakcie transportu samochodem i przy układaniu na stojakach.

• Unikać przeciągania rur po ziemi, nie dopuszczać do ich upadku, nawet jeżeli są chronione

oponami lub piachem.

Pamiętaj o bezpieczeństwie!

W trakcie podnoszenia rur nie wolno przebywać pod ładunkiem.

 
Tabela 4. Masa rur w wiązkach
Tabela 5. masa rur luzem (rury K9)
 
Wiązki rur należy podnosić za pomocą zawiesi tekstylnych opasujących rury od spodu. Rury o większych średnicach (350-2000mm) można przenosić za pomocą haków pokrytych specjalną warstwą ochronną (poliamid). Rura chwytana jest za obie końcówki. Dopuszczalne jest tez przenoszenie rur za pomocą taśm parcianych szerokich chwytających rurę w środku ciężkości
siecwo120.jpgsiecwo18.gif   
Rys. Przenoszenie rur od lewej – w wiązkach, za pomocą haków, za pomocą taśmy wiązanej w środku ciężkości.