Sprzęt ochrony twarzy i oczu

 Środki ochrony wzroku i twarzy mają za zadanie zapobiec uszkodzeniom oczu oraz twarzy przed zranieniami i uszkodzeniami mogącymi powstać m. in. przez:

– uszkodzenia mechaniczne (kurze, odpryski, wióry itp.), 
 – czynniki chemiczne i biologiczne, 
– szkodliwe promieniowanie i czynniki termiczne. 

Główne środki ochrony wzroku przeznaczone do pracy można podzielić następująco:
1. Okulary ochronne 

Okulary ochronne produkowane są z osłoną boczną lub bez niej. Niektóre okulary można zakładać na własne okulary korekcyjne. Soczewki wykonane są z nietłukącego się szkła lub z tworzywa sztucznego. Przezroczyste szkła – bez filtrów ochronnych – służą przede wszystkim jako ochrona przed odpryskami. Szkła z filtrami są szkłami barwionymi, chroniącymi przed promieniowaniem ultrafioletowym, podczerwonym i przed jaskrawym światłem. 

2. Gogle ochronne
Gogle, ściślej niż okulary, obejmują twarz. Produkowane są z zabezpieczeniem przed zamgleniem (zaparowaniem) lub bez tej właściwości.

3. Osłony twarzy
Osłony twarzy stanowią przede wszystkim wizjery wykonane z różnych materiałów. Są dopasowane do prac w różnych środowiskach, np. narażonych na kontakt z chemikaliami czy zetknięcie bądź uderzenie z cząstkami stałymi. Chronią również część szyi.

Fot. Osłona twarzy

4. Przyłbice spawalnicze
Przyłbice spawalnicze składają się z korpusu, ramki i obsady filtrów. Mocowane są na głowie użytkownika za pomocą nagłowia lub na hełmie ochronnym. Chronią całą twarz.

Ochrona oczu i twarzy przed urazami mechanicznymi
Do ochrony oczu i twarzy przed czynnikami mechanicznymi przeznaczone są okulary ochronne (z bocznymi osłonkami), gogle ochronne oraz osłony twarzy. Urazy mechaniczne powstają najczęściej wskutek odprysków ciał stałych oraz uderzenia o wystające przedmioty. Przy doborze ochron należy określić stopień zagrożenia, tzn. siłę (szybkość), z jaką odprysk może uderzyć. Wszystkie okulary, gogle i osłony muszą być zbadane pod względem odporności na uderzenie i na tej podstawie przyporządkowane odpowiedniej klasie ochrony. Najwyższą klasę ochrony posiadają osłony twarzy, najniższą – okulary ochronne.

Fot. Przyłbica spawalnicza

 

    Praktycznie nie jest możliwe jednoznaczne określenie prędkości i energii odprysków, dlatego trudno jest określić jasne kryteria doboru ochron oczu i twarzy. Istnieją czynniki, mające wpływ na dobór odpowiedniego środka: rodzaj wykonywanej pracy, obszar narażenia na uraz, obrabiany materiał. Np. obróbka kamieni czy metali Okulary chronią oczy z przodu, ew. z boku, gogle cale oczodoły, osłony twarzy – całą twarz z przodu, boków, a niektóre także z góry.

Ochrona oczu i twarzy przed czynnikami chemicznymi i biologicznymi
Ochronę oczu i twarzy przed chemikaliami stanowią odpowiednie gogle oraz osłony twarzy (nie okulary!), które mają uniemożliwić bezpośredni kontakt szkodliwych substancji z oczami i skórą pracownika. Substancje chemiczne mogą podrażniać błony śluzowe oczu lub nawet poparzyć gałkę oczną i skórę. Gogle chroniące przed kroplami cieczy, gazami i pyłami składają się z szybki lub kilku szybek najczęściej z poliwęglanu, elastycznej oprawy oraz taśmy, umożliwiającej szczelne dopasowane do twarzy. Niektóre modele posiadają wentylację, zapobiegają wnikaniu drobinek pyłów i kropel cieczy. Z reguły można je nosić jednocześnie z okularami korekcyjnymi. Osłony twarzy składają się z szybki (najczęściej z poliwęglanu), oprawy i nagłowia; musi chronić twarz i oczy z przodu i boków. Materiały, z których wykonane są ochrony, są odporne na większość chemikaliów. Osłony twarzy przeznaczone są do ochrony twarzy i oczu przed rozbryzgami cieczy, np. podczas przelewania szkodliwych substancji płynnych. Inne formy występowania związków chemicznych – krople cieczy, gazy i pyły – wymagają odpowiednich gogli ochronnych.

Ochrona oczu i twarzy przed promieniowaniem optycznym
 Przed promieniowaniem nadfioletowym (także widzialnym) i podczerwonym chronią odpowiednie okulary, gogle i osłony twarzy o różnych filtrach – w zależności od intensywności promieniowania. Do ochrony oczu i twarzy podczas spawania (promieniowanie optyczne, odpryski metalu, dymy spawalnicze) służą gogle spawalnicze z filtrami, okulary bądź przyłbice spawalnicze.

Fot. Gogle spawalnicze  (u góry)

                                       

Fot. Maska spawalnicza.

Gogle występują w wersji z uchylnymi ramkami, wyposażonymi w filtry lub bez ramki (filtry znajdują się bezpośrednio w oprawie). Używane są przeważnie w spawaniu gazowym i lutospawaniu, natomiast nie stosuje się ich podczas spawania łukiem elektrycznym, mikroplazmowego i cięcia strumieniem plazmy, gdyż wówczas należy osłaniać całą twarz przed intensywnym promieniowaniem. Okulary spawalnicze muszą posiadać boczne osłonki i – podobnie jak gogle – mogą mieć ramki odchylne lub nie. Okularów spawalniczych używa się z reguły podczas lutowania twardego. Przyłbice spawalnicze chronią oczy oraz całą twarz spawacza i stosowane są wówczas, gdy spawanie jest długotrwałe i intensywne. Podczas spawania łukiem elektrycznym, przy cięciu tlenem lub strumieniem plazmy stosuje się przyłbice i tarcze spawalnicze. Mogą być wyposażone w filtr pojedynczy, o dwu stopniach ochrony    lub w automatyczne filtry spawalnicze, samoczynnie przyciemniając widoczność w chwili pojawienia się łuku elektrycznego bądź plazmowego. Przyłbice mogą posiadać systemy wentylacyjne oraz instalacje umożliwiające zamontowanie sprzętu filtrującego z wymuszonym obiegiem powietrza. Wszystkie tarcze i przyłbice spawalnicze muszą posiadać szklane lub poliwęglanowe szybki ochronne, chroniące oczy i filtry przed odpryskami.
Ochrona oczu przed słońcem
Intensywne promieniowanie słoneczne stanowi jedno z najbardziej powszechnych zagrożeń dla pracowników, pracujących na otwartej przestrzeni oraz dla kierujących pojazdami. Ochronę przed słońcem stanowią okulary z odpowiednimi filtrami, w tym również chroniącymi przed promieniowaniem UV. Dobór zależy od intensywności świecenia oraz indywidualnej wrażliwości na światło.