Doprowadzenie prądu

Wymagania ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych

 

§ 53. 1. Instalacje rozdziału energii elektrycznej na terenie budowy powinny być zaprojektowane i wykonane

oraz utrzymywane i użytkowane w taki sposób, aby nie stanowiły zagrożenia pożarowego lub wybuchowego,

a także chroniły w dostatecznym stopniu pracowników przed porażeniem prądem elektrycznym.

2. Projekt, konstrukcji´ i wybór materiałów oraz urządzeń ochronnych w instalacji, o której mowa w ust. 1,

należy dostosować do typu, rodzaju i mocy rozdzielanej energii, warunków zewnętrznych oraz do poziomu kwalifikacji osób mających dostęp do instalacji.

§ 54. Roboty związane z podłączaniem, sprawdzaniem, konserwacją i naprawą instalacji i urządzeń elektrycznych

mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia.

§ 55. 1. Nie jest dopuszczalne sytuowanie stanowisk pracy, składowisk wyrobów i materiałów lub maszyn

i urządzeń budowlanych bezpośrednio pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi lub w odległości

liczonej w poziomie od skrajnych przewodów, mniejszej niż:

1) 3 m — dla linii o napięciu znamionowym nie przekraczającym 1 kV;

2) 5 m — dla linii o napięciu znamionowym powyżej 1 kV, lecz nie przekraczającym 15 kV;

3) 10 m— dla linii o napięciu znamionowym powyżej 15 kV, lecz nie przekraczającym 30 kV;

4) 15 m— dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV, lecz nie przekraczającym 110 kV;

5) 30 m— dla linii o napięciu znamionowym powyżej 110 kV.

2. W czasie wykonywania robót budowlanych z zastosowaniem żurawi lub urządzeń załadowczo-wyładowczych

zachowuje się odległości, o których mowa w ust. 1, mierzone do najdalej wysuniętego punktu urządzenia wraz z ładunkiem.

3. Przy wykonywaniu robót budowlanych przy użyciu maszyn lub innych urządzeń technicznych, bezpośrednio

pod linią wysokiego napięcia, należy uzgodnić bezpieczne warunki pracy z jej użytkownikiem.

4. żurawie samojezdne, koparki i inne urządzenia ruchome, które mogą zbliżyć się na niebezpieczną odległość

do napowietrznych lub kablowych linii elektroenergetycznych, o których mowa w ust. 1, powinny być

wyposażone w sygnalizatory napięcia.

§ 56. 1. Rozdzielnice budowlane prądu elektrycznego znajdujące się na terenie budowy zabezpiecza się przed dostępem nieupoważnionych osób.

2. Rozdzielnice, o których mowa w ust. 1, powinny być usytuowane w odległości nie większej niż 50 m od

odbiorników energii.

§ 57. 1. Połączenia przewodów elektrycznych z urządzeniami mechanicznymi wykonuje się w sposób

zapewniający bezpieczeństwo pracy osób obsługujących takie urządzenia.

2. Przewody, o których mowa w ust. 1, zabezpiecza się przed uszkodzeniami mechanicznymi.

§ 58. Okresowa kontrola stanu stacjonarnych urządzeń elektrycznych pod względem bezpieczeństwa odbywa

się co najmniej jeden raz w miesiącu, natomiast kontrola stanu i oporności izolacji tych urządzeń, co

najmniej dwa razy w roku, a ponadto:

1) przed uruchomieniem urządzenia po dokonaniu zmian i napraw części elektrycznych i mechanicznych;

2) przed uruchomieniem urządzenia, jeżeli urządzenie było nieczynne przez ponad miesiąc;

3) przed uruchomieniem urządzenia po jego przemieszczeniu.

§ 59. 1. W przypadku zastosowania urządzeń ochronnych różnicowo-prądowych w instalacji, o której mowa w § 53 ust. 1, należy sprawdzić ich działanie każdorazowo przed przystąpieniem do pracy.

2. Kopie zapisu pomiarów skuteczności zabezpieczenia przed porażeniem prądem elektrycznym powinny

znajdować się u kierownika budowy.

3. Dokonywane naprawy i przeglądy urządzeń elektrycznych powinny być odnotowane w książce konserwacji

urządzeń.

§ 60. 1. Miejsca wykonania robót, drogi na terenie budowy, dojścia i dojazdy w czasie wykonywania robót

powinny być dostatecznie oświetlone.

2. żurawie, maszty lub inne wysokie konstrukcje o zmroku i w nocy powinny posiadać oświetlenie pozycyjne.

3. Punkty świetlne rozmieszcza się w sposób zapewniający odczytanie tablic i znaków ostrzegawczych

oraz znaków sygnalizacji ruchu na terenie budowy.

4. Słupy z punktami świetlnymi na drogach znajdujących się na terenie budowy należy rozmieścić wzdłuż

dróg i na ich skrzyżowaniach. Na łukach dróg, przy jednostronnym oświetleniu, słupy należy ustawiać po zewnętrznej stronie łuku.

Źródłem energii elektrycznej dla budowy mogą być:

— sieć miejska i pobór energii o napięciu użytkowym (możliwość takiego poboru ogranicza się zazwyczaj do mocy kilkudziesięciu kW i uzależniona jest od wolnego pola w pobliskiej stacji transformatorowej),

— sieć wysokiego napięcia – poza przewodem doprowadzającym należy zainstalować odpowiedni transformator o niezbędnej mocy.

W przypadku braku ww. możliwości poboru energii elektrycznej, a koszty doprowadzenia energii do placu budowy okazują się wysokie można użytkować agregaty prądotwórcze, których moc wynosi 50-100 kWh.

Na dużych budowach należy wykonywać oddzielnie obwody instalacji siłowej i oświetleniowej. Prowadzenie linii powinno odbywać się na wspólnych podporach (w przypadku linii na-powietrznej) lub we wspólnych wykopach. Linię napowietrzna można stosować w tych częściach placu budowy, gdzie nie przewiduje się pracy maszyn z wysięgnikami jak koparki, ładowarki, dźwigi, żurawie itp. W zasięgu pracy tych maszyn należy stosować linie energetyczne kablowe.

Do ustaleń potrzebnej mocy pozornej stacji transformatorowej lub zespołu prądotwórczego służy uproszczony wzór:

gdzie:

1,1 – współczynnik strat w sieci,

– sumaryczna moc silników zainstalowanych w maszynach pracujących na budowie,

– sumaryczne zapotrzebowanie na moc do oświetlenia wewnętrznego (wewnątrz pomieszczeń),  [kW],

– jw., lecz do oświetlenia zewnętrznego [kW],

Ks, Kow,  Koz – współczynniki niejednoczesności poboru energii przez poszczególne odbiorniki  ,

cosj – współczynnik mocy

Tablica 1. Średnie zapotrzebowanie energii elektrycznej do oświetlenia zewnętrznego i wewnętrznego

Lp.	Rodzaj procesów budowlanych lub miejsc użytkowania energii elektrycznej	Zapotrzebowanie na energię [W/100m2]
	Oświetlenie miejsc otwartych
1.	Roboty budowlane
1.1.	Roboty ziemne wykonywane ręcznie	60-70
1.2.	Roboty ziemne wykonywane maszynami	200-300
1.3.	Roboty palowe, wiertnicze, opuszczanie studni, wykonywanie ścian w gruncie	200-300
1.4.	Mechaniczne przygotowanie betonów i zapraw	200-300
1.5.	Mechaniczne kruszenie i przesiewanie tłucznia	200-250
1.6.	Transport materiałów wyciągami, dźwigami i przenośnikami	125-150
1.7.	Procesy murowania	120-150
1.8.	Przygotowanie i montaż zbrojenia konstrukcji betonowych	300-370
1.9.	Przygotowanie i montaż konstrukcji stalowych	320-370
1.10.	Montaż prefabrykowanych konstrukcji betonowych	300-320
2.	Roboty ładunkowe na składowiskach otwartych
2.1.	– materiałów sypkich ręcznie	60-75
	– jw„ lecz sprzętem mechanicznym	130-175
2.2.	– materiałów sztukowych ręcznie	80-100
	– jw., lecz sprzętem mechanicznym ze stosowaniem pojemników (kontenerów), chwytaków, zawiesi	200-250
3	Oświetlenie pomieszczeń
3.1	Pomieszczenia produkcyjne przy wytwarzaniu:
	– dużych wymiarowo wyrobów	450-500
	– drobnowymiarowych wyrobów	900-950
3.2.	Pomieszczenia magazynowe do magazynowania:
	– materiałów dużych wymiarowo	300-350
	– materiałów drobnowymiarowych	500-550
3.3.	Pomieszczenia mieszkalne	200-600
3.4.	Pomieszczenia biurowo-administracyjne:
	– biura budowy, stołówki	600-950
	– działy techniczne kierownictwa budowy	1000-1500
	– kreślarnie	1500-2000

Wzór na Ppoz., ustala orientacyjne, maksymalne zapotrzebowanie na energię elektryczną, uwzględniając maksymalny jej pobór we wszystkich punktach odbioru na placu budowy. Wyniki otrzymane według powyższego wzoru są miarodajne przy doborze transformatorów dla budów małych i średnich I i II kategorii . Dla budów III i IV kategorii należy sporządzać dobowe wykresy zapotrzebowania na energię. Rzędne tego wykresu wyrażają w przyjętej skali sumowane, maksymalne zapotrzebowanie na energię, wynikające z obliczeń dla każdej kolejnej godziny doby okresu realizacji, w którym pobór mocy będzie największy.

Transformatory powinny być lokalizowane centralnie w stosunku do miejsc poboru energii. Najkorzystniejszym promieniem obsługi transformatorów obniżających napięcie do 380/230 V jest 300-400 m; maksymalny dopuszczalny promień 700 m.

Sieć elektryczna na placu budowy składa się z głównych oraz bocznych linii siłowych i oświetleniowych. Na budowach III i IV kategorii należy wykonywać oddzielne obwody dla siły i światła. Ich przewody zawiesza się na wspólnych podporach, a kable układa we wspólnych wykopach.

Linie napowietrzne mogą być stosowane tylko w tych częściach placów budowy, gdzie nie będą pracować maszyny z wysięgnikami. W zasięgu pracy tych maszyn mogą przebiegać jedynie kable podziemne. W przypadku prac w gruncie, jak wykopy, wbijanie pali lub ścianek szczelnych, wykonywanie ścian w gruncie, przepychaniu rur itd., kierownictwo budowy i operatorzy powinni znać przebieg kabli podziemnych. Trasy ich przebiegu powinny być zaznaczone na poziomie terenu czerwonymi chorągiewkami. Nieizolowane przewody napowietrzne muszą być prowadzone na wysokości większej niż 5,0 m ponad terenem i ponad 3,0 m nad pomostami lub innymi miejscami pracy robotników.

Tablica 2. Współczynniki niejednoczesności poboru energii elektrycznej

Rodzaj odbiorników	Rodzaj i liczby odbiorników	Współczynniki niejednoczesności
		symbol	wartość
Maszyny ciężkie	Koparki, kafary, wibromłoty, wiertnice i inne maszyny z silnikami mocy powyżej 25 KW
	do 3 maszyn	Ks	1,0
	powyżej 3 maszyn		0,9
Maszyny o cyklicznym, przerywanym charakterze pracy	Wciągarki, wyciągi, dźwigi, żurawie, suwnice itp.
	do 2 maszyn	Ks	1,0
	3 do 5 maszyn		0,9
	6 do 10 maszyn		0,75
	11 do 20 maszyn		0,70
	21 do 30 maszyn		0,65
	ponad 30 maszyn		0,60
Maszyny o ciągłym charakterze pracy	Betoniarki, mieszarki, kruszarki, przenośniki, pompy do mieszanki betonowej, pompy do wody itp.
	do 3 maszyn	Ks	1,0
	4 do 6 maszyn		0,9
	7 do 10 maszyn		0,85
	11 do 15 maszyn		0,8
	ponad 15 maszyn		0,7
Warsztaty pomocnicze	Maszyny zainstalowane w ciesielni, zbrojami, stolarni, warsztacie ślusarskim, prefabrykacji instalacyjnej itp.	Ks	0,75
Oświetlenie wewnętrzne		Kow	0,80
Oświetlenie zewnętrzne		Koz	1,0

Tablica 3. Wskaźniki mocy cos j

Moc [kW]	Kategoria budowy	Współczynnik mocy cos przy pracy
		1 -zmianowej	3-2-zmianowej
do 25 25-100 101-500 ponad 500	I II III IV	0,75 0,70 0,60 0,60	0,95 0,85 0,75 0,75