Charakterystyka ogólna
Służą do odprowadzania wody z terenów utwardzonych, a ich głównymi elementami są korytka i ruszty. Produkuje się je w wersjach przystosowanych do różnych obciążeń, sklasyfikowanych wg normy DIN-19580 od A do F.
- Klasa A15 (o dopuszczalnym obciążeniu do 15 kN) dotyczy obszarów, po których poruszają się wyłącznie piesi i rowerzyści.
- Klasa B125 (o dopuszczalnym obciążeniu do 125 kN) obejmuje drogi, ciągi piesze, parkingi dla samochodów osobowych.
- Klasa C250 (o dopuszczalnym obciążeniu do 250 kN) jest przeznaczona do montażu na ulicach i chodnikach w strefach przy krawężnikowych oraz na poboczach dróg.
- Klasa D400 (o dopuszczalnym obciążeniu do 400 kN) może być montowana na jezdniach, autostradach, parkingach dla samochodów osobowych i ciężarowych.
- Klasa E600 (o dopuszczalnym obciążeniu do 600 kN) obejmuje powierzchnie komunikacyjne niepubliczne, narażone na szczególnie duże obciążenie kołowe, np. drogi komunikacyjne w zakładach przemysłowych.
- Klasa F900 (o dopuszczalnym obciążeniu do 900 kN) dotyczy powierzchni specjalnych, np. na lotniskach.
Budowa odwodnień liniowych
Odwodnienia liniowe składają się z koryt odwadniających wykonanych z betonu, polimerobetonu lub z tworzyw sztucznych, zamocowanych w nawierzchni i przykrytych rusztami. Zbierana w nich woda, spływa poprzez studzienkę zbiorczą z osadnikiem do kanalizacji lub bezpośrednio do odbiornika w postaci rowu melioracyjnego bądź studni chłonnej. System może być montowany w każdej nawierzchni utwardzonej, także już istniejącej, przy niewielkich nakładach roboczych. Nadaje się szczególnie do odwadniania parkingów, boisk sportowych, wjazdów do garaży, wejść do metra, a także ulic i placów o dużym nachyleniu. W tym ostatnim przypadku, umieszczenie odwodnienia poprzecznie do ulicy, zapobiega w czasie dużych opadów deszczu tworzeniu się samoistnych strumieni, przerywając je w samym zarodku.
Rys. Elementy odwodnienia liniowego. U góry ruszt, u dołu od lewej – studzienka zbiorcza, koryto, denko do koryta.
Koryta
Mogą być płaskie lub ze spadkiem wewnętrznym od 0,5-3,0%. Koryta ze spadkiem są zwykle ponumerowane, co ułatwia ich późniejszy montaż. Dostępne są też koryta kaskadowe w których spadek dna odbywa się w sposób skokowy. Pojedyncze elementy koryt mają długość 0,5 lub 1,0m. Szerokości koryt wynoszą 10, 13, 15, 20, 25, 30 a nawet 50cm. Wysokości wahają się natomiast od 5cm do 100 cm. W niektórych systemach oprócz koryt prostych można też spotkać elementy kątowe 90° i 45°, łukowe lub w kształcie litery „T”. Długość pojedynczego kanału odwodnienia liniowego zależy w dużej mierze od stopnia nachylenia terenu i budowy koryt. Przy korytach płaskich kanał może mieć długość:
– 20-25m, przy jednokierunkowym spadku i skrajnie położonej studzience
– do 50m, przy dwukierunkowym spadku i centralnie położonej studzience.
Przy korytach z wewnętrznym spadkiem, maksymalna długość kanału zależy od ilości ponumerowanych elementów i wynosi od 20-30m.
Fot. Różne rodzaje i materiały korytek. U góry po prawej polimerobeton, po lewej – beton, dołu koryto z PP.
Fot. Odwodnienie liniowe ze stali nierdzewnej
Ruszty
Mają różnorodne wykonanie w zależności od klasy obciążenia. Dla najniższych klas, terenów zielonych, boisk, basenów pływackich, preferowane są ruszty tworzywowe z U-PVC, mocowane zwykle w sposób zatrzaskowy. Przy większych obciążeniach stosowane są ruszty stalowe ocynkowane i ruszty żeliwne. Montaż może się tutaj odbywać w sposób zatrzaskowy, śrubowy lub kombinowany. Dla najwyższych obciążeń (autostrady, lotniska) koryta wyposażane są w ruszty żeliwne, skręcane; dostępne są też koryta bezrusztowe, monolityczne ze specjalnie ukształtowanym przykryciem, jak też korytka z rusztem szczelinowym.
Fot. Ruszty i koryta z PVC (BISAN)
Fot. Ruszty szczelinowe u góry i u dołu po lewej, po prawej ruszt monolityczny zintegrowany z korytkiem (ACO DRAIN Monoblock)
Rys. W systemach monoblockowych ruszty uchylne znajdują sie tylko w strefach rewizyjnych kanału.
Nowością rynkową są specjalistyczne odwodnienia liniowe torowisk tramwajowych ACO DRAIN tram
Odwodnienia liniowe mogą być wykorzystywane na bieżniach lekkoatletycznych do szybkoego odprowadzania wody deszczowej z bieżni tartanowej. Oferoway tutaj system firmy ACO nosi nazwę ACO Sport 1000 i zbudowany jest z koryt z polimerobetonu z przykryciami (rusztami) w formie krawężników w kolorze białym z otworami przelewowymi.
Fot. Odwodnienia liniowe ACO Sport 1000, po lewej system z przykryciem tworzywowym w kształcie krawężnika, po prawej system szczelinowy.
Korytka i przykrycia mają długość 100 cm i występują jako odcinki proste oraz łukowe o promieniu 36,5 m (na życzenie może być inny promień). Zebrana woda jest odprowadzana do skrzynek odpływowych podłączonych do kanalizacji deszczowej.
Różnorodność elementów umożliwia optymalną zabudowę kanału z uwzględnieniem rodzaju nawierzchni bieżni i ewentualnej różnicy wysokości między bieżnią a przyległym obszarem.
Korytka szczelinowe przeznaczone są do wbudowania w bieżni położonej na tej samej wysokości co przyległy segment. W zależności od potrzeby mogą zostać pokryte 13 mm warstwą sztucznej nawierzchni lub zostać wyposażone w przykrycia z tworzywa sztucznego czy w nakładany profil elastyczny (strefy przejściowe).
Korytka otwarte w odróżnieniu od korytek szczelinowych zawsze muszą posiadać przykrycie z tworzywa sztucznego. Mogą być wbudowane na całym obwodzie bieżni z wyjątkiem stref przejściowych dla sprzętu (maszyny do pielęgnacji) i ludzi.
W przypadkach gdy poziom bieżni znajduje się 5 cm poniżej poziomu boiska względnie innego przylegającego segmentu płyty stadionu należy stosować korytka otwarte z jednostronnie podwyższoną krawędzią boczną stanowiącą oparcie dla murawy.
Odwodnienia liniowe są obecnie najbardziej uniwersalnym systemem odprowadzania wód deszczowych z terenu. Charakteryzują się dużą wydajnością i pewnością działania oraz łatwością i szybkością montażu.
Charakterystyka wybranych systemów odwodnienia liniowego
|
Nazwa systemu |
Klasa obciążeń |
Materiał |
Zastosowanie
|
Uwagi |
|
ACO |
||||
|
S100K-S300K |
B125-F900 |
Koryta-polimerobeton, Ruszty- żeliwo sferoidalne |
-Place manewrowe – stacje benzynowe – punkty przeładunkowe kontenerów, – drogi kołowania samolotów |
Ruszty mocowane systemem Powerlock – rygiel przesuwny z piórem ze stali nierdzewnej |
|
E100K-E300K |
A15-E600 |
Koryta z polimerobetonu, ruszty stalowe ocynkowane lub żeliwne |
– pobocza dróg, -obszary parkingowe, – parkingi, – perony, stacje benzynowe |
Bezśrubowe mocowanie rusztów systemem Quicklock, koryta układane poziomo, kaskadowo lub ze spadkiem wewnętrznym 0,5% |
|
ACO Sport |
Koryta z polimerobetonu, ruszty z tworzywa sztucznego |
– bieżnie, trybuny, boiska sportowe, korty tenisowe |
W wykonaniu specjalnym z mocowaniem sztucznej murawy |
|
|
H100 DT |
A15 |
Koryta i ruszty ze stali ocynkowanej lub stali nierdzewnej |
– tarasy, balkony, loggie, dachy zielone, wysunięte części elewacji |
Koryta perforowane, umożliwiające drenowanie wody. |
|
GALA G100 |
A15-C250 |
Koryta z polimerobetonu, ruszty żeliwne lub stalowe ocynkowane |
– obszary budownictwa jednorodzinnego, wjazdy do garaży |
Umożliwia wykonanie połączeń kątowych T i skrzyżowań kanałów. |
|
MEA |
||||
|
MEADRAIN 1000 |
A15-F600 |
Koryta z polimerobetonu, ruszty ze stali ocynkowanej, żeliwa, stali szlachetnej |
– system o szerokości koryt 100 mm o wszechstronnym zastosowaniu, w wersji VF możliwość niskiej zabudowy 6 lub 8 cm. |
Montaż rusztów systemem bezśrubowym CLIPFIX lub śrubowym, dla klas D400-F900 mocowanie 8 śrubami systemem zatrzaskowym PROFIX. Układanie ze spadkiem dna do 30 elementów. |
|
MEADRAIN 1500 |
C250-F900 |
Jw. |
– optymalny system do odwadniania dużych powierzchni, koryta o szerokości 150 mm i wysokości do 320mm |
Dno koryt bez spadku lub kaskadowe z kaskadą wysokości 5cm |
|
MEADRAIN 2000 |
C250-F900 |
Jw. |
– do odwadniania dużych powierzchni, koryta o szerokości 200mm i wysokości od 250-380mm |
Dno koryt bez spadku lub kaskadowe z kaskadą 5cm. |
|
MEADRAIN 3000 |
C250-F900 |
Jw. |
– do odwadniania bardzo dużych powierzchni, koryta o szerokości 300mm i wysokości 390mm. |
Dno koryt bez spadku. |
|
NICOLL |
||||
|
A15-C250 |
Kanały z PP, ruszty z PVC wzmocnionego, dla C250 ruszt żeliwny z blokadą |
– do odwadniania wjazdów do garaży, chodników, placów zabaw, boisk, basenów; koryta szerokości 130 i 200 mm bez wewnętrznego spadku |
Kanały łączone na zacisk bez użycia kleju, ruszty z PVC przykręcane śrubami |
|
|
AS |
||||
|
AS100 |
A15-E600 |
Kanały z betonu wzmocnionego włóknem syntetycznym, ruszty stalowe ocynkowane lub żeliwne |
– odwadnianie nawierzchni ulic, placów, parkingów, stacji paliw, myjni, itp. koryta o szerokości 102mm i wysokości 223-320, ze spadkiem 0,6% lub bez spadku |
Kanały łączone zaprawą klejową na felc. Ruszty zatrzaskowe dla klasy A15, w wyższych klasach przykręcane |
|
AS150 |
A15-E600 |
Jw. |
– większa wydajność dzięki szerokości koryta 152mm pozwala na odwadnianie większych powierzchni, koryta bez spadku wewnętrznego o wysokości 260, 300 lub 340 mm |
Połączenia jw. Długość koryt 665mm |
|
AS200 |
C250-E600 |
Koryta jw., ruszty żeliwne |
– odwadnianie ulic, stacji benzynowych o dużym natężeniu ruchu, koryta o szerokości 202 mm i wysokości: klasa C, E – 295, 335, 383mm; klasa D- 310, 350, 398mm |
Kanały wykonane bez spadku o stałej wysokości jak obok lub ze spadkiem wewnętrznym 3,2% o wysokości od 335-527mm (klasa C,E), 350-542 mm )klasa D), połączenia jw. |
|
ANCOR SYTEC |
||||
|
C250-F900 |
Koryta z polimerobetonu, ruszty stalowe lub żeliwne, także koryta z rusztem zintegrowanym |
– odwadnianie ulic i placów, autostrad, lotnisk, placów manewrowych, koryta o szerokości 100-500 mm i wysokości 120-1000 mm |
Kanały dostępne z dnem płaskim i z dnem ze spadkiem 0,5%, montaż rusztów śrubowy. |
|
|
MARLEY |
||||
|
A15-C250 |
Koryta z PVC lub PP, ruszty z twardego PVC, stalowe ocynkowane |
– odwadnianie terenów zielonych, boisk, placów zabaw, basenów pływackich, wjazdów do garaży i ulic o małym natężeniu ruchu, kanały o wymiarach 100×50, 130×70, 130×90, 130×134, 153×111 |
– kanały bez spadku, Montaż bez użycia kleju, dostępne elementy narożne 90° i 45°, kanały o szerokości 130 i 100mm z rusztami tworzywowymi, kanały 130×90 i 153×111 z rusztami stalowymi klasy A15 do C250 |
|
|
PLASTMO Polska |
||||
|
A15 |
Koryta z wysokoudarowego spienionego PVC, ruszty z blachy ocynkowanej |
– odwadnianie terenu w zabudowie jednorodzinnej, wjazdy do garaży, chodniki; koryta o szerokości 13 cm i wysokości 9cm |
– system o małej wydajności na indywidualne potrzeby odbiorców |
|
|
HAURATON POLSKA |
||||
|
standard |
A15-C250 |
Koryta z betonu włóknistego, dł. 500 lub 1000mm ruszty stalowe ocynkowane, stalowe nierdzewne, żeliwne, mosiężne |
– strefy ruchu pieszego, wjazdy do garaży, tarasy, ulice o małym natężeniu ruchu, koryta o szerokości 141 i wys. 125-245, ze spadkiem 0,6% lub bez |
– łączenie korytek na pióro i wpust, ruszty mocowane na śruby lub zacisk |
|
super |
A15-F900 |
Jw. |
– dworce, stacje benzynowe, lotniska, obszary przemysłowe, koryta ze spadkiem 0,6% lub bez o szerokości 160-680mm i wysokości 160-650mm |
– mocowanie rusztów na śruby lub na zatrzaski SIDE-LOCK |
|
dachfix |
A15-C250 |
Koryta ze stali ocynkowanej lub nierdzewnej, ruszty ocynkowane, niedzewne, żeliwne, miedziane, mosiężne |
– dachy, tarasy, koryta o szerokości 130-500mm i wysokości 58-160 |
– mocowanie kanałów za pomocą kołnierzy połączeniowych, ruszty: na zatrzaski, śruby lub z poprzeczną blokadą |
|
recyfix |
A15-D400 |
– koryta z PE-HD lub PVC, ruszty – stal ocynkowana, stal nierdzewna, żeliwo |
– teren zabudowy jednorodzinnej i zwartej, ulice, place; koryta o szerokości 142-420 i wys. 50-380mm. |
– ruszty mocowane na zatrzaski lub blokadą poprzeczną, koryta łączone na wpust i pióro |
|
URANOS |
||||
|
Uranos PB |
A15-C250 |
– koryta z polimerobetonu lub z betonu wibroprasowanego, ruszty stalowe ocynkowane, nierdzewne, żeliwne |
– ulice, pobocza, parkingi, ciągi piesze i rowerowe, kanały; szerokość koryta 130, wys. 70, 100, 140, 160, 170mm (koryta z betonu wibroprasowanego 250×250) |
– montaż koryt na wpust i pióro, koryta bez spadku, na zamówienie ze spadkiem 0,5%, ruszty przykręcane |