Krata ręczna – stosowana jest w celu uniknięcia zaczopowania kolejnych urządzeń technologicznych wchodzących w skład ciągu technologicznego do wstępnej obróbki ścieków surowych (automatyczna krata schodkowa, podajnik odwadniający, przenośnik ślimakowy, itp.), w kanale ściekowym. Duże zanieczyszczenia stałe jak np. kamienie, kawałki drewna, bądź inne odpady, zatrzymywane są na szczelinach kraty.
Przy pomocy grabi do skratek przemieszane są one ręcznie do rynienki odciekowej, a stamtąd do pojemnika na skratki.
Kraty ręczne traktuje się również jako zastępcze, montowane na kanałach awaryjnych. Konieczność taka może wystąpić podczas awarii automatycznej kraty schodkowej lub przy konieczności jej regulacji.
Ozn. 1-krata, 2-rynna ociekowa, 3-grabie do zgarniania skratek, 4-konstrukcja kanału.
Krata koszowa – jest osadzona w studzience zlewczej. Poprzez otwory w pokrywie kraty doprowadzane są ścieki surowe. Większe zanieczyszczenia zostają zatrzymane wewnątrz kraty na jej szczelinach, a ciecz po oddzieleniu skratek, spływa do kanału ściekowego. Po zapełnieniu kraty, zostaje ona wyciągnięta ze studzienki i opróżniona ze skratek, poprzez otwarcie rygla dennicy (nad pojemnikiem lub przyczepą transportową). Po opróżnieniu kraty, dennica zostaje zaryglowana i następuje ponowne osadzenie kraty w studzience.
Ozn. 1-konstrukcja wsporcza kraty, 2- krata szczelinowa, 3-dennica dwudzielna, 4-dźwignia ryglowania dennicy.
Innym przykładem kraty koszowej jest konstrukcja poruszająca się na pionowej prowadnicy, zakrzywionej w górnej części, co ułatwia opróżnianie zgromadzonych skratek bezpośrednio do kontenera.
W momencie położenia kosza w górze, automatycznie zamykany jest dopływ ścieków. Zasada działania na rysunku poniżej.
Krata zgrzebłowa
Składa się z dwóch sekcji:
- przesiewającej, o lekkim nachyleniu
- transportowej, pionowej
Wykonana jest z szeregu gęsto usytuowanych prętów, na których zatrzymywane są zanieczyszczenia stałe, zbierane w sposób ciągły poruszającym się w górę zgarniaczem (zgrzebłem). Zgarnięte z kraty skratki, są w górnym położeniu zgrzebła odrywane od niego „nożem” i przemieszczane do zagęszczacza, gdzie następuje ich odwodnienie. Po tej operacji trafiają już bezpośrednio do kontenera.
Krata schodkowa automatyczna
Rama kraty schodkowej jest konstrukcją spawaną, wykonaną z kształtowników i blach ze stali kwasoodpornej w gatunku 0H18N9. Rama stanowi konstrukcję nośną urządzenia, montowanego w kanale ściekowym. Do górnej części konstrukcji ramy montowane są wszystkie zespoły i elementy napędu kraty. Napęd (z silnika elektrycznego) przenoszony jest poprzez wałki napędowe, przekładnie, tarcze mimośrodowe i łączniki, na laminy ruchome. Laminy mają kształt schodków. Na przemian z laminami ruchomymi, osadzone są laminy stałe. Odstęp technologiczny pomiędzy laminami wynosi 2, 4 lub 6 mm (patrz tabela przepustowości). Możliwe jest wykonanie kraty o prześwicie pomiędzy laminami 1, 3 lub 5 mm, a także innym, według potrzeb pomiędzy laminami 1, 3 lub 5 mm, a także innym, według potrzeb klienta. Przepustowość ścieków przez kratę jest różna, wynosi 5-4000 m3/h, a uzależniona jest od rozstawu lamin i wielkości kraty. Integralną część urządzenia stanowi sterowanie automatyczne. Może być wykonane w dwóch wersjach: pływakowo – czasowej i różnicowo-czasowej. Układ rejestrujący różnicę poziomu ścieków przed i za kratą (na dopływie i odpływie) uruchamia samoczynnie napęd kraty.
DZIAŁANIE
Podstawową funkcję oczyszczania ścieków z zanieczyszczeń, spełniają zespoły lamin stałych i ruchomych. Montaż kraty na kanale dopływowym (ścieków) odbywa się z uwzględnieniem kierunku napływu ścieków – „na schody zespołu lamin”. Przed montażem należy przewidzieć uskok w dnie kanału, powodujący napływ ścieków na górną powierzchnię pierwszego, dolnego stopnia lamin. Zanieczyszczone ścieki napływają na powierzchnię schodkową lamin. Laminy ruchome poruszając się mimośrodowo względem lamin stałych, powodując unoszenie zanieczyszczeń w kierunku „ku górze”, na kolejne poziomy schodów lamin stałych, aż do momentu zrzutu skratek poza obręb kraty schodkowej. Oddzielone i częściowo odwodnione zanieczyszczenia (skratki) trafiają bezpośrednio do następnego urządzenia technologicznego (podajnika odwadniającego, przenośnika czy też kontenera). Spiętrzenie technologiczne ścieków przed kratą powoduje zagęszczenie skratek i utworzenie warstwy dywanowej, stanowiącej samoistną warstwę filtracyjną dla dalej napływających ścieków. Utrzymanie takiej warstwy na kracie schodkowej pozwala na zatrzymanie zanieczyszczeń o wymiarach mniejszych od prześwitu technologicznego lamin kraty.
Rys. Krata schodkowa po lewej i mechaniczna pionowa po prawej
Krata mechaniczna pionowa (hakowa) – konstrukcja nośna kraty pionowej jest spawana, wykonana ze stali kwasoodpornej . Podstawowym zespołem roboczym jest segmentowa taśma szczelinowa. Co drugi segment taśmy wyposażony jest w zabierak. Zabieraki zamontowane wahliwie na segmentach taśmy, warunkują skuteczny transport oddzielonych ze ścieków skratek. Szerokość szczelin roboczych pomiędzy prętami segmentów jest dowolna, dostosowana do potrzeb zamawiającego. Najczęściej szerokość szczeliny wynosi od 10 do 60 mm. Wielkość taśmy szczelinowej uzależniona jest od szerokości kanału ściekowego. W górnej części ramy kraty, nad wylotem skratek zamontowana jest szczotka pierścieniowa z napędem mechanicznym, służąca do oczyszczania taśmy. W skrajnej dolnej
części ramy zamontowany jest napływ z fartuchem gumowym, który powoduje skierowanie zanieczyszczeń bezpośrednio na segmenty taśmy. Napęd kraty uzyskiwany jest z silnika elektrycznego poprzez przekładnię ślimakową i koła gniazdowe bębnów.
DZIAŁANIE
Krata, zamontowana w kanale ściekowym, wyłapuje zanieczyszczenia stałe z napływających ścieków. Zanieczyszczenia zatrzymane na szczelinach segmentów, zostają oddzielone od cieczy i odprowadzone bezpośrednio do podajnika odwadniającego, pojemnika bądź kontenera.
Fot. Hala krat
Fot. Krata rzadka i gęsta schodkowa z widocznymi skratkami.