Normalizacja
Normalizacja to ujednolicenie wszystkich lub niektórych cech przedmiotu lub czynności
i nadanie temu ujednoliceniu charakteru przepisu prawnego.
Normalizacja ma na celu zwiększenie i uproszczenie produkcji, poprawę jakości wyrobów
oraz zmniejszenie kosztów. W tym celu sprowadza się ogół wytwarzanych produktów do
określonej liczby typów podstawowych, zgodnych z odpowiednimi normami.
Normalizacja elementów rysunku technicznego ułatwia wymianę myśli technicznej,
usprawnia wykonywanie i ujednolica wygląd rysunków. Polskie normy podają uproszczony
sposób rysowania elementów instalacji, budynków, części maszyn itp. Na przykład
uproszczony rysunek zaworów, kotłów, pomp i wodomierzy nie daje wyobrażenia o danym
elemencie, ale zaoszczędza dużo czasu i jeżeli wszyscy znają oznaczenie, jest to wystarczające
zarówno dla projektanta, jak i wykonawcy.
Normą nazywamy dokument prawny i techniczny, zawierający ustalone w sposób
jednoznaczny technicznie i ekonomicznie wymagania jakościowe lub ilościowe dotyczące
danego wyrobu, sposoby wykonania czynności itp.
W Polsce normy (PN) ustanawia Polski Komitet Normalizacyjny z siedzibą w Warszawie.
Jest on centralnym organem normalizacji i koordynuje działalność normalizacyjną wszystkich
zakładów przemysłowych, organów gospodarczych i instytutów naukowych.
W Polskich Normach określa się między innymi podstawowe cechy jakościowe wyrobów,
właściwości techniczno-użytkowe materiałów i surowców, wymagania dotyczące
wykonywania dokumentacji technicznej obiektów budowlanych oraz warunków wykonania
i odbioru robót budowlanych. Ponadto zawierają definicje nazw, pojęć, a także oznaczenia
i symbole.
W naszym kraju publikuje się następujące normy:
– polskie (PN) – powszechnie obowiązujące na terenie całego kraju,
– branżowe (BN) – obowiązujące w określonym dziale wytwórczości (branży), stopniowo
zastępowane normami PN,
– zakładowe (ZN) dotyczące produkcji w jednym lub kilku przedsiębiorstwach.
Polskie Normy mają oznaczenia odpowiadające określonemu działowi gospodarki
narodowej, np. normy dotyczące budownictwa – B, nauki – N, w przemyśle maszynowym –
M, w przemyśle drzewnym – D. Oznaczenie: PN–82/N–01616 Rysunek techniczny. Linie
rysunkowe, stanowi skrócony zapis informacji, że jest to Polska Norma ustanowiona w 1982 r.
dotycząca zagadnień naukowo-technicznych, dokumentacji i organizacji i ma kolejny numer
01616.
Dostosowuje się obecnie polskie normy do norm międzynarodowych (ISO) w celu
wyeliminowania przeszkód głównie w wymianie towarów i dokumentacji.
W 1947 r. powołano w Londynie Międzynarodową Organizację Normalizacyjną
(International Organization for Standardization – ISO), do której należy Polski Komitet
Normalizacyjny. Celem działalności ISO jest rozwój normalizacji w skali światowej. Ma to
umożliwić międzynarodową wymianę dóbr i usług, usunięcie barier technicznych w handlu
oraz rozwój współpracy intelektualnej, naukowej, technicznej i ekonomicznej między
narodami.
W wyniku tej działalności zmienia się sukcesywnie treść i oznaczenia Polskich Norm.
Na przykład zapis: PN–ISO 7200:1994 Rysunek techniczny. Tabliczki rysunkowe, oznacza,
że norma ta jest uzgodniona z ISO, ma numer dostosowany do Międzynarodowej Klasyfikacji
Norm (International Classification for Standars – ICS) i została wydana w 1994 r.