15.2 ODWODNIENIA.
Odwodnienie ma za zadanie umożliwić usunięcie wody z odcinka sieci. Usunięcie wody odbywać się może zarówno w sposób grawitacyjny z odprowadzeniem wody sieciowej do studni (tzw. odwodnienie do studni) – jak i poprzez odpompowanie wody sieciowej – przy wykorzystaniu specjalnie przystosowanych preizolowanych elementów odwadniających (tzw. odwodnienie do odpompowania) – do przewoźnego zbiornika. Preizolowane trójniki z zaworami kulowymi do odwodnień mogą być instalowane w dowolnym miejscu rurociągu, bezpośrednio w ziemi, jednak podobnie jak w przypadku armatury odcinającej należy unikać projektowania odwodnień w bezpośredniej strefie pracy kolan kompensacyjnych – rysunek R-1 (poatrz armatura zaporowa).
Korpusy zaworów wykonane są ze stali nierdzewnej i posiadają gwint wewnętrzny (zabezpieczony korkiem ) umożliwiający w łatwy sposób podłączenie odpowiednich złączek w celu odwodnienia sieci. Doświadczenie eksploatacyjne wykazuje, że nie w każdym najniższym punkcie rurociągu potrzebne jest zainstalowanie odwodnienia. Tam gdzie jest to jednak konieczne należy przewidzieć umieszczenie obudów z bloczków betonowych, z włazem żeliwnym, posadowionych na płycie betonowej. Trzpienie zaworów kulowych odwodnienia „do studni” jak i króćce odwodnienia „do odpompowania” należy wyprowadzać do studzienek czy skrzynek żeliwnych przewidując ich obłożenie strefami kompensacyjnymi dobranymi na przemieszczenie przewodu odwadnianego. Podłączenie odwodnienia „do studni” powinno mieć długość zapewniającą kompensację przemieszczenia przewodu odwadnianego w miejscu włączenia odwodnienia bądź powinno przechodzić przez ścianę studzienki w łączniku technologicznym. Zawory odwadniające należy projektować blisko rurociągu odwadnianego co znacznie podraża koszty takiego rozwiązania. W przypadku zwiększonej odległości od przewodów odwadnianych należy zabezpieczyć przewody odwaniające przed zamarzaniem poprzez wykonanie „spinki”. Uwaga ta dotyczy głownie odwodnień grawitacyjnych „do studni” z zaworami zamontowanymi w studni. Przy projektowaniu odwodnień „do odpompowania” należy:
– upewnić się, czy użytkownik sieci jest przygotowany do odwadniania sieci w ten właśnie sposób,
– na końcówce gwintowanej zaworu przewidzieć element uniemożliwiający wypływ wody pionowo w górę.
Przy projektowaniu odwodnień „do studni” w przypadku stosowania zaworów odwadniających zamontowanych w studni, należy koniecznie przewidzieć możliwość otwierania tych zaworów z poziomu terenu. W systemie PRIM obecnie zaleca się stosowanie odwodnień „do odpompowania”. Stosowanie odwodnień „do odpompowania” może być zaprojektowane z elementów typowych (dla niewielkich zagłębień sieci) specjalnie do tego przystosowanych lub też kompletowane na placu budowy.
UWAGA!
– Przykład obudowy odwodnienia dla rur podwójnych przedstawia rysunek R-5.
– Należy pamiętać o zaprojektowaniu zabezpieczenia obsługi przed poparzeniem np. poprzez
zastosowanie kolanka z korkiem wkręconego do zaworu odwadniającego.
