Wiadomości wstępne
Wariant A
Temperatura zasilania nie powinna przekraczać 65-70°C, maksymalna powierzchnia podłogi ogrzewanej 20m2, a długość wężownicy 100m. Regulacja przeprowadzana jest przez zawór dławiący termostatyczny zamocowany na końcu wężownicy i wyprowadzony na ścianę pomieszczenia . Wysokość montażu zaworu powinna umożliwiać jego wygodną regulację, zaleca się wysokość typowego gniazdka elektrycznego. Ustawienie na zaworze termostatycznym maksymalnej dopuszczalnej temperatury powoduje, ze zawór zamyka przepływ przez wężownicę, jeśli temperatura w wężownicy wzrośnie powyżej nastawy. Zawór nie reguluje w tym wypadku temperatury w pomieszczeniu, a tylko zabezpiecza wężownicę przed zbyt wysoką temperaturą. Powoduje to często przegrzewanie pomieszczenia. Zobacz moduły Unibox
Wariant B
Priorytetem jest temperatura ogrzewania podłogowego, która jest wspólna dla wody zasilającej pętle grzewcze jak i grzejniki. Należy projektować ogrzewanie podłogowe na możliwie największą dopuszczalną temperaturę + 50°C. Rozwiązanie takie skutkuje koniecznością przeprojektowania wielkości grzejników względem nowych, niższych średnich wartości temperatur. Grzejniki są zacznie dłuższe, co może obniżać estetykę wykonanej instalacji. Innym problemem może się też okazać duży rozstaw rur grzejnych w podłodze, odczuwalny w postaci chłodniejszych i cieplejszych miejsc.
Wariant C
D1 – Schemat rozwiązania na rys. 11, zawór termostatyczny z czujnikiem przylgowym lub zanurzeniowym pilnuje tutaj temperatury wody zmieszanej zamykając przepływ w chwili przekroczenia nastawy. Woda krąży w obiegu ogrzewania podłogowego pomiędzy rozdzielaczem zasilającym i powrotnym poprzez by-pass. Regulacja temperatury w poszczególnych pomieszczeniach możliwa jest na poszczególnych pętlach na rozdzielaczu przez zastosowanie zaworów dławiących z siłownikami sterowanymi termostatem z pomieszczenia.
Rys. 1 regulacja temperatury w ogrzewaniu podłogowym z wykorzystaniem zaworu termostatycznego i by-passu. 1- zawór termostatyczny z czujnikiem przylgowym, 2-głowica termostatyczna, 3-pompa, 4-sterownik pompy, 5-by-pass z zaworem dławiącym, 6-zawór odcinający, 7- termometr
D2– stopień zmieszania wody zasilającej rozdzielacz z wodą powrotną z pętli ogrzewania podłogowego reguluje zawór trójdrogowy z głowicą termostatyczną. Odgałęzienie na zaworze pełni rolę by-passu, pompa zamocowana jest pomiędzy rozdzielaczem zasilającym a zaworem, rys.2
Rys.2 Układ mieszający do ogrzewania podłogowego. 1-zawór trójdrogowy, 2-głowica termostatyczna z czujnikiem przylgowym, 3- pompa, 4-sterownik pompy, 5-zawór odcinający, 6-termometr
Fot. 1 Układ mieszający do ogrzewania podłogowego firmy OVENTROP.
D3-w rozwiązaniach D1 i D2 montaż pompy w szafce rozdzielaczowej wymagał zastosowania znacznie dłuższej szafki niż wynikałoby to z ilości obwodów rozdzielcza. Przy pompie zintegrowanej, zamocowanej pomiędzy rozdzielaczem zasilania i powrotu cały układ mieszający staje się kompaktowy i mieści w minimalnej przestrzeni. Na rynku możemy znaleźć układy z zasilaniem lewym lub prawym jak i oddolnym, umożliwiającym wykonanie podejść do szafki od strony podłogi. W firmie HERZ dostępny jest też model układu mieszającego o nazwie Compact floor 553 w którym przewidziano możliwość podpięcia przed układem mieszającym dwóch grzejników c.o.
Rys. 3 Układ mieszający ze zintegrowana pompą z zaworem termostatycznym i czujnikiem zanurzeniowym.
Fot. 2. Układ mieszający GM40 firmy FERRO z czterodrogowym zaworem termostatycznym
Temperatura wody zasilającej wężownicę ogrzewania podłogowego może być tutaj regulowana za pomocą tradycyjnego zaworu termostatycznego z czujnikiem przylgowym lub zanurzeniowym, bądź za pomocą zaworu czterodrogowego (Fot.2). W tym drugim przypadku woda powrotna z c.o. podłogowego mieszana jest w odpowiednim stosunku z woda kotłową i zasila belkę górną rozdzielacza. Stosunek zmieszania zależy od temperatury ustawionej na termostacie. Więcej informacji na temat rozwiązania można znaleźć w Instalreporterze w artykule „Termostatyczna mieszająca grupa pompowa GM40„.
Moduły Unibox
Moduł „Unibox E T”

ogrzewania podłogowego, składa się z: kasety ściennej ze zintegrowanym zaworem termostatycznym z nastawą
wstępną, zaworem odpowietrzającym i płuczącym, z maskownicą, z termostatem z nastawą zerową, G ¾” gwint zewnętrzny do złączek zaciskowych Oventrop.
Zakres temperatury zadanej: 7 – 28o C (temperatura pomieszczenia)
0 = pełne odcięcie
* = ok. 7o C, symbol funkcji zabezpieczenia antyzamrożeniowego
1 = ok. 12o C
2 = ok. 16oC
3 = ok. 20o C
4 = ok. 24o C
5 = ok. 28o C

Moduł „Unibox E RTL”,
ograniczanie temperatury czynnika w rurze instalacji ogrzewania podłogowego składa się z:
kasety ściennej ze zintegrowanym ogranicznikiem temperatury czynnika w rurze, zaworem odpowietrzającym i płuczącym, z maskownicą; przyłącze gwintowe zaworu G ¾” gwint zewnętrzny do złączek zaciskowych Oventrop.
Zakres nastawy temperatury: 20 – 40o C (temperatura czynnika), Podziałka skali od 0 do 40; wartości liczbowe odpowiadają rzeczywistej temperaturze czynnika w oC.
Moduł „Unibox E plus”
regulacja temperatury pomieszczenia z użyciem zaworu termostatycznego i ograniczanie temperatury czynnika w rurze
instalacji ogrzewania podłogowego, składa się z: kasety ściennej ze zintegrowanymi zaworami termostatycznym z nastawą wstępną i ogranicznikiem temperatury czynnika, zaworem płuczącym i odpowietrzającym, z maskownicą; z termostatem z nastawą zerową, przyłącze zaworu G ¾”gwint zewnętrzny do złączek zaciskowych Oventrop.
Zakres nastawy temperatury: 7 -28o C (temperatura pomieszczenia)
20 – 40o C (temperatura czynnika)
Zastosowanie:
Moduły „Unibox E” mogą być użyte do ułożenia instalacji ogrzewania podłogowego w pomieszczeniu, którego powierzchnia nie przekracza 20 m . Konstrukcja modułu została zaprojektowana do obsługi jednego obiegu instalacji. Przy rozłożeniu rur grzewczych o średnicy wewnętrznej 12 mm długość maksymalna rury nie powinna przekroczyć 100 m.
Moduł „Unibox E RTL” umożliwia ograniczanie temperatury czynnika w rurze instalacji ogrzewania podłogowego. Obieg grzewczy może być podłączony do instalacji ogrzewania grzejnikowego o parametrach 70/55 C. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość uzyskania powierzchni grzewczej bez zabudowy zaworu mieszającego i dodatkowej pompy obiegowej.
Moduł „Unibox E T” umożliwia dokładną regulację temperatury powietrza w pomieszczeniu poprzez regulację wydajności pętli ogrzewania podłogowego. Obieg może być podłączony do instalacji ogrzewania niskotemperaturowego z temperaturą zasilania max. 55 oC.
Moduł „Unibox E plus” łączy funkcję regulacji temperatury pomieszczenia i ogranicznika temperatury czynnika w rurze
instalacji ogrzewania podłogowego. Kombinacja ta może być zastosowana przy podłączeniu obiegu grzewczego do instalacji ogrzewania grzejnikowego o parametrach 70/55 oC.
Działanie:
Moduł „Unibox E RTL” służy do ograniczania temperatury czynnika w rurze ogrzewania podłogowego. Przy wyborze miejsca zabudowy modułu należy uwzględnić konieczność jego pracy na końcowym odcinku pętli ogrzewania podłogowego. Czynnik grzewczy oziębia się stopniowo na odcinku obiegu od punktu włączenia go do
instalacji ogrzewania grzejnikowego do punktu podłączenia modułu ogranicznika. Wielkość natężenia przepływu regulowana jest poprzez opływany strumieniem wody czujnik ogranicznika. Pożądaną, maksymalną temperaturę czynnika w punkcie zabudowy modułu ustawiamy za pomocą pokrętła ręcznego. Temperatura ta musi być dobrana tak,
aby zgodnie z normą DIN 18560 część 2 temperatura jastrychu nie przekroczyła w żadnym punkcie temperatury dopuszczalnej.
Moduł „Unibox E RTL” stosowany jest w typowym układzie w jednym pomieszczeniu, z dodatkowym grzejnikiem. Instalacja ogrzewania podłogowego pokrywa podstawowy zakres zapotrzebowania ciepła, grzejnik zaś zapewnia osiągnięcie i utrzymanie temperatury pomieszczenia na założonej wysokości.
Moduł „Unibox E T” gwarantuje dokładną regulację temperatury pomieszczenia poprzez regulację wydajności pętli ogrzewania podłogowego. Zaleca się zabudowę modułu „Unibox E T” na końcowym odcinku obiegu grzewczego. Ta pozycja gwarantuje osiągnięcie najlepszych rezultatów przy regulacji pożądanej temperatury pomieszczenia.
Maksymalny przepływ w obiegu można ograniczyć poprzez nastawę wstępną wkładki zaworowej. Moduł „Unibox E T” może być stosowany bez dodatkowego grzejnika, jeśli wydajność pętli ogrzewania podłogowego pokrywa
zapotrzebowanie ciepła w pomieszczeniu. Poprzez zastosowanie dodatkowego grzejnika istnieje możliwość
krótkotrwałego podniesienia temperatury pomieszczenia powyżej typowych jej wartości. Moduł „Unibox E plus” umożliwia regulację temperatury pomieszczenia ogrzewanego instalacją ogrzewania podłogowego i jednocześnie zabezpiecza ją przed wzrostem temperatury czynnika w rurze instalacji ponad wartość bezpieczną. Punkt zabudowy modułu „Unibox E plus” musi być dobrany w sposób identyczny jak modułu „Unibox E RTL”, należy więc
uwzględnić konieczność jego pracy na końcowym odcinku pętli ogrzewania podłogowego. Czynnik ogrzewczy oziębia się stopniowo na odcinku obiegu od punktu włączenia go do instalacji ogrzewania grzejnikowego do punktu podłączenia modułu ogranicznika. Wielkość natężenia przepływu regulowana jest poprzez opływany strumieniem wody czujnik ogranicznika. Pożądaną, maksymalną temperaturę czynnika w punkcie zabudowy modułu ustawiamy za
pomocą pokrętła ręcznego. Temperatura ta musi być dobrana tak, aby zgodnie z normą DIN 18560 część 2 temperatura jastrychu nie przekroczyła w żadnym punkcie posadzki temperatury dopuszczalnej. Maksymalny przepływ w obiegu można ograniczyć poprzez nastawę wstępną wkładki zaworowej. Moduł „Unibox E plus” może być
stosowany bez dodatkowego grzejnika, jeśli wydajność pętli ogrzewania podłogowego pokrywa zapotrzebowanie ciepła w pomieszczeniu. Poprzez zastosowanie dodatkowego grzejnika istnieje możliwość krótkotrwałego podniesienia temperatury pomieszczenia powyżej typowych jej wartości.
Zabudowa i montaż
Dolna krawędź modułu „Unibox E” powinna znajdować się min. 20 cm powyżej gotowej posadzki pomieszczenia. Najwygodniejsza dla obsługi pozycja zabudowy znajduje się na wysokości przełącznika światła na ścianie
pomieszczenia. Przy wyborze miejsca zabudowy należy uwzględnić konieczność przestrzennego odizolowania termostatu od obcych źródeł energii cieplnej:
– dodatkowego grzejnika
– miejsca poddawanego bezpośredniemu działaniu promieni słonecznych
– miejsca znajdującego się w strefie silnych przeciągów.
Kaseta ścienna powinna być zainstalowana otworem na wprowadzenie rur w kierunku do dołu. Dokładne pozycjonowanie kasety możliwe jest dzięki załączonym elementom mocującym, wsuwanym od tyłu w specjalne rowki w kasecie. Na ściankach kasety zaznaczono geometryczne linie umożliwiające dokładne dopasowanie głębokości zabudowy, pozwalające uwzględnić docelowe pokrycie glazurą lub grubość tynku. Końcową czynnością montażową jest trwałe zamocowanie kasety ściennej w ścianie pomieszczenia, np. z użyciem kołków rozporowych. W opakowaniu wysyłkowym znajduje się specjalna osłona zaworu z tektury falistej, którą należy wysunąć z kasety do wysokości przewidywanej płaszczyzny glazury lub tynku. Dla ułatwienia ułożenia w ścianie pionowych odcinków rury obiegu zaleca się zastosowanie specjalnego, izolacyjnego szachtu ściennego produkcji Oventrop. Montowany jest on w ścianie pomieszczenia poniżej wnęki na kasetę ścienną. Szacht może być w prosty sposób skracany. Po ułożeniu rur szacht przykrywany jest przednią ścianą i pokryty tynkiem. Sposób ułożenia rur instalacji podłogowej musi każdorazowo uwzględniać miejscowe przepisy prawne, zalecenia norm technicznych i innych uregulowań dotyczących izolacji cieplnej i dylatacji. Przy układaniu rury obiegu grzewczego należy zachować właściwą kolejność czynności, aby zapewnić bezzakłóceniową pracę modułu „Unibox E” (patrz szkic zabudowy):
• podłączyć rurę obiegu podłogowego do rury zasilającej dwururowej instalacji centralnego ogrzewania,
• rozłożyć rurę obiegu grzewczego. Stosując moduł „Unibox E” z ogranicznikiem temperatury czynnika należy ułożyć rurę obiegu ślimakowo (patrz szkic zabudowy). Takie rozłożenie zapewnia równomierny rozkład temperatury posadzki przestrzegając wskazanego kierunku przepływu (strzałki na zaworze, strzałki na kasecie),
• podłączyć końcowy odcinek rury obiegu grzewczego do rury powrotnej dwururowej instalacji centralnego ogrzewania.
Podczas podłączania rur obiegu do modułu „Unibox E” należy zdemontować tekturową osłonę zaworu i przednią ścianę szachtu ściennego. Do wykonania obiegu ogrzewania podłogowego mogą być zastosowane różnorodne rury, zwyczajowo używane do wykonawstwa instalacji grzewczych. Program dostaw firmy Oventrop zawiera szeroki wybór złączek zaciskowych
do rur z miedzi, z tworzywa sztucznego i wielowarstwowej rury „Copipe”. Należy przestrzegać odpowiednich wskazówek zawartych w instrukcji montażu. Do dokręcenia złączek zaleca się stosowanie specjalnego klucza
nasadowego SW 30, w katalogu Oventrop art. nr 140 10 91. Przy napełnianiu instalacji należy odpowietrzyć obieg z użyciem odpowietrznika w kasecie ściennej. Po przeprowadzeniu próby ciśnieniowej i zakryciu kasety modułu osłoną tekturową oraz przykryciu szachtu ściennego ścianą przednią można przystąpić do ułożenia tynku i glazury.
Przed rozpoczęciem nagrzewania należy:
Po otynkowaniu ściany na rurę grzewczą wylać jastrych grzewczy. Nagrzewanie jastrychu cementowego i anhydrytowego musi przebiegać zgodnie z zaleceniami normy DIN 4725 część 4 wzgl. ZVSHK FBH – D1 do
D4, dla uniknięcia zarysowania jastrych.
Początek nagrzewania jastrych najwcześniej:
– 21 dni po rozłożeniu jastrych cementowego
– 7 dni po rozłożeniu jastrych anhydrytowego
Unikać zbyt szybkiego nagrzewania! Zaleca się:
3 dni z temperaturą ok. 25oC, potem
4 dni z temperaturą ok. 55oC (temperatura zasilania).
Temperatura zasilania określona poprzez temperaturę czynnika wychodzącego z kotła. Otworzyć zawór modułu „Unibox E”: pokrętło ręczne ogranicznika temperatury ustawić na wartość maksymalną lub/i wkładkę zaworu otworzyć
obracając pokrętłem ochronnym o 1 obrót. Przestrzegać wytycznych producenta jastrychu. Po zakończeniu prac budowlanych usunąć tekturową osłonę zaworu. W przypadku modułu „Unibox E T” i „Unibox E plus” zamontować nastawnik temperatury (termostat) na wkładce zaworu. W tym celu należy na krótko zdemontować izolację cieplną korpusu zaworu.
Przed uruchomieniem należy:
Zalecany zakres pracy ogranicznika temperatury czynnika 25 do 40oC. Nie wolno przekraczać max. dopuszczalnej temperatury jastrychu:
– 60oC przy zastosowaniu jastrychu cementowego lub anhydrytowego
– 45oC przy zastosowaniu jastrychu bitumicznego
– względnie wg wytycznych producenta jastrychu.
Czynności montażowe zakończyć zasłaniając kasetę ścienną przy użyciu białej wzgl. chromowanej maskownicy kasety.